درستی سنجی برنامههای مدیران استان ؛ بخش اول آموزش و پرورش
خورنا | یادداشت:
درستی سنجی برنامههای مدیران استان
۱) آموزشوپرورش
برای نقد یک برنامه، ظرف زمانی مشخصی بناتر استانداردهای کار وجود دارد. برنامه تابه اجرا در نیامده باشد، نمیتوان درستی سنجی اجرایی کرد، بررسی نظری در ساختارهایی که عمل اهمیت دارد، کاربردی نخواهد بود و برای ساحت غیرعملی ممکن است ارزش داشته باشد، ولی برنامههایی که برای اجرا تنظیم میشود، باید فرصت اجرا به آن داده شود و پسازآن بهنقد آن باید نشست. نیروی انسانی هم جزئی از برنامه است، کنشهای مدیران در طول برنامه و بنا به شرایط و موقعیتهای بایسته، سنجیده میشود. در این مسیر میبایست همه سخن مبتنی بر یک چارچوبهای پذیرفتهشده باشد. بر هر مبنایی نمیتوان بهنقد نشست.
الف) کنش مدیران اجراکننده برنامه:
در سال نخست آغاز به کار مدیران، میبایست آن چیزی که بایسته درستی سنجی است مورد واکاوی قرار بگیرد. روشن است مدیری که تنها یک سال از کارش گذشته، برنامه او را نمیتوان ارزیابی اجرایی کرد؛ زیرا برنامه باید به اجرا دربیاید، نتایج پیشبینیشده، مبنی بر هدفگذاریهای کوتاه و بلندمدت، تحقق بیابد و این تحقق را به ارزیابی نشست. سال نخست مدیران، ازنظر گزینش نیروی انسانی واکاوی میشود.
اینکه:
- برای دوایر موردنظر از چه نیروهایی استفاده کرده است؟
- این نیروها در چه منظری از تواناییهای بایسته هستند؟
- شکل گزینش آنان از چه مکانیسمی پیروی کرده است؟
- این مدیران در دوره کاری خود، به چه شکلی ارزیابیشدهاند؟
- جابجایی مدیران از چه روندی برخوردار بوده است.
ب) درستی سنجی《نقد》برنامه:
پس از سال نخست، دومین سال، در پایان از منظر طرح و برنامه سنجیده میشود؛ یعنی
- در پایان دومین سال، برنامه تنظیمشده مدیر برای دوره مندرج در ابلاغ خود، چه ساختاری دارد؟
- آیا برنامه پیشبینیشده دارای درصد قابل قبولی از بایستههای مبتنی بر استانداردها است؟
- در برنامه چه نوع نگاهی محور است؟
- چه فرصتهایی در برنامه پیشبینیشده است؟(مالی و…) و آیا این فرصت ها تحققیافته است؟
- منابع در اختیار چگونه هزینه شده است؟
- منابع پیشبینیشده تا چه درصدی تأمینشده؟ و چگونه و در “چه جاهایی” هزینه شده است؟
- آیا این هدف، مطابق خواست و نیاز کلان محدوده جغرافیایی موردنظر است؟
سال سوم به بعد باید نتایج برنامه بهصورت ملموس و بهصورت پیوسته نمایان شود؛ و در این مرحله کار نقد بسیار آسان و بناتر شرایط و امکانات موجود، بهپیش خواهد رفت. پس از سه و چهار سال، دیگر مدیران نمیتوانند، فرصت خواهی بکنند تا کارشان در سنجش به تعویق بیفتد.-البته فعلاً ما در حوزه آموزشوپرورش، سخن میگوییم.
با توجه به سخن بالا، حوزه اداره کل آموزشوپرورش، اکنون چگونه است؟
مدیرکل محترم آموزشوپرورش خوزستان، با تقلای استاندار محترم وقت و دیگر کارگزارانش، کار خود را در پایان فصل اول سال ۹۲ شروع کرد. سابقه معاونت آموزش عمومی در اداره کل آموزشوپرورش در دورهای از دولتهای پیشین برای ایشان وجود داشت.
بدنه اصلاحطلب و اعتدالی استان، بر اساس همان سابقه، توقع برخورداری مدیرکل از رویکرد تحولخواهی را داشتند. این انتظار میبایست در آغاز کار در گزینش مدیران زیرمجموعه نمود پیدا میکرد. بخشی از این گزینشها توقع را برآورد میکرد و برخی نیز ناامیدکننده مینمود.
-نگرش فامیلی بهگزینش مدیران موجب بهکارگیری بعضی افراد شد که هماهنگی آنان به سمت مخالفان دولت میچربید و مبنای انتصاب آنان وابستگیهای خانوادگی بود.
– در گزینش نمایندگان اقوام نیز، بدون توجه به مشاورههای جمعی، از عده معدودی از افراد که نمایندگی طیف وسیع قومی را به عهده نداشتند، استفاده میشده است.
-مدیرکل محترم، کاملاً گماشتگی نمایندگان را بازی کرد، چه در مجلس قبلی و چه فعلی. هرکدام از نمایندگان، بدون نگاه به همکاری و هماهنگی آنان با دولت، نیروهای دلخواه خود را به ایشان تحمیل کردند، حتی نمایندهای حکم ایشان برای مدیریت یکی از شهرها را با بیاحترامی بیسابقه مورد برخورد قرار داد و مخالفت خود را ادامه داد تا بالاخره نیروی شایسته هماهنگ با دولت را برکنار کرد، تعامل با نمایندگان گویا از سوی مدیرکل محترم، وادادن تفسیر شده است.
-درجابجایی مدیران، کارنامه کاری، تقریباً در اولویتهای انتهایی بوده است.
– چگونگی و میزان هماهنگی و مشورت با معاونین و مدیران زیردست، خود داستان دیگری است که خود آنان بهتر میتوانند بیان کنند.
-شکل و روند ورود نیروهای حقالتدریس به آ پ چگونه بوده است؟
-نحوه و چگونگی برگزاری مزایدهها و مناقصهها – درجاهایی که نیاز بوده- به چه شکلی بوده است؟
-برای از بین بردن کلاسهای کپری و کانکسی، اقدام چهارساله میبایست، درصد قابلتوجهی از رشد را به دنبال داشته باشد، اکنون وضع استان در این دو شاخص چیست؟ هنوز خبر از وجود بسیاری از کلاسهای کپری و کانکسی وجود دارد.
-رشد نمره دانش آموزان سال سوم متوسطه -دروس نهایی-در چهار سال گذشته، شاخص خوبی برای توسعه بهحساب میآید، بهتر است نقش مستقیم و
کمکهای مدیرکل به معاون مربوطه در این میان نشان داده شود.
-رتبه واقعی استان در کنکور سراسری-بدون در نظر داشتن مراکز استعدادهای درخشان-در چه وضعی است؟
-مراکز استعدادهای درخشان در دوره چهارساله چه وضعی پیدا کردند؟ رتبه قبل و بعد این مراکز در چه وضعی است؟
چرا چند سال است از دانش آموزان خوزستانی در المپیادهای علمی داخلی و بینالمللی خبری نیست؟ این استان قبل از این، مدالآوران جهانی را در خود دیده بود.
-میزان وصول مطالبات آ پ از دیگر نهادهای صنعتی و…در استان، چه میزان بوده؟ پس از وصول، چگونه و در چه جاهایی هزینه شده است؟
و…
این حق مسلم مجموعه آ پ در استان است که دوره چهارساله مدیر خود را بهصورت شفاف ارزیابیشده ببیند.
دکتر اکبر ظریفی
فعال سیاسی فرهنگی