محسن غرویان: احمدینژاد آخرین رئیسجمهور به شیوه کنونی است
خورنا: محسن غرویان معتقد است که گزینش رئیسجمهور از سوی هیاتهای متخب مردم و یا حتی حذف مقام ریاستجمهوری از قانون اساسی و بازگشت نخستوزیر به ساختار قدرت در ایران، لطمهای به جمهوریت جمهوری اسلامی نخواهد زد.
او پیشبینی میکند که محمود احمدینژاد آخرین رئیسجمهوری است که مردم مستقیماً او را برگزیدهاند و از سال ۱۳۹۲ به بعد، شکل نظام سیاسی ایران تغییر خواهد کرد.
گزیده سخنان وی از این قرار است:
• عنوان نخستوزیر یا رئیسجمهور عنوانی اعتباری است. فرقی نمیکند که رئیس قوه مجریه را نخستوزیر بخوانیم یا رئیسجمهور. در دموکراسی مستقیم، مردم مستقیماً رئیسجمهور را انتخاب میکنند. در دموکراسی غیرمستقیم، مردم نمایندگان پارلمان را برمیگزینند و آنها نیز رئیس قوه مجریه را تحت عنوان رئیسجمهور یا نخستوزیر یا رئیسالوزرا برمیگزیند.
• اینکه این شیوه شبیه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا یا هر کشور دیگری شود، بلااشکال است. ما از این شباهت نباید خائف باشیم. سوال مهم این است که آیا جمهوریت در سایه قرار میگیرد یا خیر؟به نظر من پاسخ این سوال منفی است زیرا جمهوریت در قالب انتخاب نمایندگان مذکور محفوظ است. فقط سر و صدای انتخابات ریاستجمهوری در جامعه کمتر میشود و گرنه جوهر جمهوریت که حضور و مشارکت مردم است، همچنان وجود خواهد داشت.
• من روی عنوان رئیس قوه مجریه حساسیتی ندارم. اگر رئیس قوه مجریه نخستوزیر باشد و نخستوزیر هم توسط مجلس انتخاب شود، جمهوریت نظام مخدوش نمیشود. به نظر من چنین امری رخ نمیدهد. حسن این شیوه این است که مجلس توان بازخواست از رئیسجمهور را دارد زیرا خودش رئیس قوه مجریه را برگزیده است. اما الان دولت و مجلس با هم اصطکاکاتی داند و هر دو هم میگویند ما از پشتوانه رای مردم برخورداریم. در شرایط کنونی قدرت بازخواست رئیسجمهور توسط مجلس ضعیف شده است.
• ما میتوانیم حکومت اسلامی را در عین حفظ جمهوریت داشته باشیم. به نظر بنده، رای مردم در مشروعیت نظام هم سهم دارد. این مدعا را با دلیل افتراض ثابت کردهام.
• اگر کارآمدی را ملاکی شرعی برای انتخاب رئیسجمهور بدانیم، مشکل حل میشود. مثلاً اگر بین دو مجتهد واجد شرایط، یکی هشتاد درصد محبوب مردم باشد و دیگری بیست درصد، شارع مقدس حکومت فرد محبوب تر را مشروع می داند و تشکیل حکومت از سوی فرد نامحبوب را نامشروع میداند. در این جا شارع مقدس به محبوبیت مردمی نگاه میکند.
• اصطکاک در دوران ریاستجمهوری احمدینژاد بین دولت و مجلس را علت مهمی در طرح این بحث از سوی مقام معظم رهبری میدانم. اصطکاکات فعلی بین مجلس و دولت نقش زیادی در طرح این ایده داشته است. به نظر من خیلی خوب است که صاحبنظران حوزه و دانشگاه وارد این بحث شوند و درباره آن نظریه پردازی کنند.
• در محافل روحانی و حوزوی، تا جایی که من خبر دارم، استقبال زیادی از این بحث مقام معظم رهبری صورت گرفته است. کمهزینهشدن انتخابات و افزایش وحدت دولت و مجلس دلایل اصلی استقبال روحانیان از این بحث است.