داعش، تخریب مجسمه‌ها و تجارت جهانی آثار باستانی
رضا صادقیان – خورنا در اولین نگاه، خواندن و یا دیدن تصاویری که نیروهای داعش در حال تخریب آثار تاریخی هستند بسیار ناراحت کننده است. تصاویری که قبل از هر عملی بازگو کننده برآمدن انسان‌هایی تندخو و بدوی از میان آدمیان بسیار عادی کره زمین است که میراث همین انسان‌ها را به سادگی هر چه تمام تخریب می‌کنند.
به باور داعشی‌ها و پیروان فکری آنان، تخریب مجسمه‌ها توجیه دینی دارد و برآمده از اندیشه دینی است. چرا که تلاش می‌دارند مردم را از بت‌پرستی و پرستش غیرخدا دور کنند! به گفته بسیاری از اندیشمندان دین‌باور و عالمان دینی، برداشت‌هایی از این دست نگاهی کوته‌بینانه و سطحی از متون دینی است و همخوانی با تعالیم مسلمانان ندارد. بدون تردید اگر عالمان دین و کاوشگران متن مقدس، فهم‌شان از این متون چنان بود که مردم مشغول پرستش بت‌ها و سنگ‌های باستانی می‌باشند سکوت را جایز ندانسته و طی نمودن راه خطا و رفتارهای ضد دینی را به مردم گوشزد می‌نمودند، در صورتی که برداشت رهبر داعش و نیروهای تحت امرش در تضادی آشکار با فهم دانشمندان دینی است.
به باور نگارنده این سطور و با توجه به دیدن چند باره تصاویر و فیلم‌‌های منتشر شده از تخریب مجسمه‌ها، داعش آثار تقلبی و یا ساختگی را تخریب کرده است، فرود آمدن پتک روی یکی از این آثار و شکستن مجسمه ایستاده نشان از آن دارد که جنس اثر کچ است و نه سنگ‌های تراش خورده. می‌توان گمانه‌هایی را درباره این تخریب ساختگی مطرح کرد.
الف: داعش به غیر از فروش بنزین در بازار داخلی عراق و حراج نفت این کشور در بازارهای بین‌المللی، اخاذی از خانواده اسیران ایزدی، گروگان‌گیری شهروندان خارجی و طلب پول از دولت‌ها، وارد کردن کالاهای قاچاق از مرز ترکیه و سوریه و فروش نفت سوریه تلاش دارد آثار تاریخی موجود در عراق را بوسیله دلالهای عتیقه به فروش برساند. در واقع چنین عملی از سوی داعش با توجه به یافتن منابع جدید مالی گسترده برای تامین جنگ‌افزارها، پخش پول در میان هواداران و پرداخت حقوق به نیروهای جنگی‌اش، نیازمند چنین درآمدهایی است تا آتش خانمان سوزی را در کشور عراق برافروخته‌تر نگه دارد. همان‌گونه که نفت عراق را با نازلترین قیمت بوسیله دلالهای نفتی ترکیه به فروش می‌رساند، تلاش دارد با توجه به تجربه نظامی‌های بعثی عراق، آثار باستانی شهرهای نمرود و آثار باستانی موزه موصول را در بازارهای جهانی عتیقه به فروش برساند.
ب: تحلیل‌گران نظامی عقیده دارند بعد از حمله آمریکا به عراق و جانشین شدن اولین حاکم نظامی بعد از پایان جنگ، نزدیک به ۵۰۰ هزار نیروهای وابسته به حزب بعث و درجه‌دارهای نظامی از سیستم حکمرانی عراق اخراج و یا تحت تعقیب قرار گرفتند. به باور همین کارشناسان، حمله‌های برق‌آسای داعش به شهرهای عراق و به دست گرفتن نقاط استراتژیک در جنگ‌ها حکایت از آن دارد که نظامی‌های سابق حزب بعث عراق با توجه به در اختیار داشتن دانش نظامی به این نیروی تروریستی یاری می‌رساند. وجود همین نیروی نظامی است که نیروهای داعش را گاه در شهر تکریت می‌بینیم و همزمان در حال جنگیدن با نیروهای کرد در شهرهای کرد نشین و در سوی دیگر کشور عراق مشغول تخریب مجسمه‌های باستانی می‌باشند. بدون تردید، هماهنگی و همزمانی جنگ‌ها و تخریب‌ها از تفکر عده‌ای انسان جلاد و تروریست کور برنمی‌‌آید، راهبری این نیروی خشن نیازمند ترتیب و نظمی است که شاهدش هستیم.
پ: بعد از پیروزی نظامی آمریکا در عراق، در همان روزهای نخست تصاویری مخابره شده که خبر از به یغما رفتن آثار باستانی در موزه شهر بغداد می‌داد. تصاویری که در همان زمان باعث شد عده‌ای از کارشناسان و استادهای برجسته رشته باستان‌شناسی درباره قاچاق و فروش این آثار در حراجی‌ها جهان هشدار دهند. گویی این صداها شنیده نشد و تلاش‌های بعدی به جایی نرسید، به فاصله چند سال همان مجسمه‌ها سر از موزه دیگر کشورها و کلکسیون‌های شخصی آوردند! جابجایی آثار تاریخی و خروج آنها در کشوری در حال جنگ و بحران‌زده عراق طی سال‌های ۲۰۰۳ الی ۲۰۰۵ کار ساده‌ای نبود و از توان مردم عادی عراق خارج است. بدون تردید فروش این آثار در بازار عتیقه نیازمند روابط خاص است که بدون همکارای و هماهنگی قاچاق‌چی‌های آثار باستانی در سطح جهان میسر نیست. به بیانی دیگر، با وقوع چنین رویدادی تلخ پای دلالهای آثار عتیقه در عراق بعد از جنگ و ویران‌زده باز شد.
ت: داعش و یا هر کدام از نیروهای تروریستی در جهان امروز ارزش مالی آثار باستانی را به درستی می‌داند. شاید ندانند چنین آثاری بخشی از تاریخ مردمان یک سرزمین و میراث معنوی بشریت است، ولی رنگ دلار و صفرهای ارقام را خیلی خوب درک می‌کنند! اگر به دست آوردن چنین پول‌هایی آنان را در رسیدن به اهدافشان کمک می‌نماید، در کسب و خرج کردن آن اندکی تردید به خود راه نمی‌دهند. با گذر زمان روشن خواهد شد داعشی‌ها قبل‌تر از پخش فیلم تخریب مجسمه‌ها و حمله به موزه موصل کلیه آثار باستانی منقول را فروخته و با امکانات موجود مجسمه‌هایی همانند آثار باستانی ساخته‌اند و مشغول ویران کردن ساختگی‌ها شده‌اند!