معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان عنوان کرد: افزایش پنج برابری نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی در۲۰ سال‌اخیر
خورنا- احمدرضارستمی: در خصوص بررسی آخرین وضعیت اشتغال و بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی کشور و استان ایمان وسطایی سرپرست معاونت توسعه و برنامه‌ریزی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان گفت: براساس مطالعه‌ای که یونسکو انجام داده است در کشورهایی که عرضه نیروی کار آنها بدون توجه به ساختار اقتصادی کشورهایشان شکل گرفته باشد اکنون با معضل بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی خود مواجه می‌باشند.
وی عنوان کرد: تعداد دانش آموختگان دانشگاهی کشور در سال ۱۳۸۴ در حدود ۳۴۰ هزار نفر بوده است که این رقم در سال تحصیلی ۱۳۹۵ به حدود ۸۶۵ هزار نفر افزایش پیدا کرده که به واقع می‌توان گفت این تعداد به رشدی ۲/۵ برابری رسیده است.
وسطایی در ادامه نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی کشور را در سال ۱۳۸۴ از دیگر اقشار کشور بالاتر دانست و اظهار کرد: براساس آمار ۲۰ سالهای که از نرخ بیکاری کشور گرفته شد در سال ۷۵ میزان بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی چهار درصد و آمار بیکاری در کل کشور هم ۹/۱ درصد بوده است.
معاونت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان افزود: البته نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی در سال ۱۳۸۰ از میزان نرخ بیکاری کلی در کشور پیشی گرفت که این پیش گرفتن همچنان نیز ادامه دارد.
وی در ادامه به یک نمودار مقایسه‌ای که در آن میزان نرخ بیکاری کل کشور و نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله و همچنین نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی در آن لحاظ شده است اشاره کرد و تصریح داشت: علیرغم کمتر بودن نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی نسبت به جوانان بین ۱۵ تا ۲۹ ساله در کشور ولی یک نوع هماهنگی هم در روند نرخ بیکاری این دو گروه وجود دارد.
وسطایی در مورد وضعیت نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی استان با جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله گفت: در خوزستان هم مانند کل کشور نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی نسبت به جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله بهتر می‌باشد.
این مقام مسئول تصریح کرد: با توجه به این نمودار مقایسه‌ای می‌توان نتیجه گرفت که نرخ بیکاری در رنج سنی ۱۵ تا ۲۹ ساله که شاید فعالترین اقشار جامعه هم در این رنج سنی قرار داشته باشند شرایط اشتغال مناسبی هم در کشور و هم در استان ندارند.
وی بیان داشت: نکته مهمی دیگری که باید به آن اشاره داشت وجود فاصله و شکافی است که بین نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و نرخ بیکاری کل کشور وجود دارد که به واقع این شکاف در استان خوزستان بیشتر است.
وسطایی گفت: براساس آمار ارائه شده از طرح سرشماری نیروی کار متوسط نرخ بیکاری کل در کشور ۱۲/۴ درصد و در خوزستان حدود۱۲/۷ درصد است که براین اساس استان در رتبه دهم کشور قرار دارد و نرخ بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی در کشور ۲۰/۹ درصد و در استان ۲۰/۳ درصد است.
معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان در مورد وضعیت بیکاری کشور از لحاظ مدرک تحصیلی اظهار داشت: کمترین نرخ بیکاری مربوط به فارغ‌التحصیلان مقطع دکترا با ۴/۶ درصد و بیشترین نرخ آن به مقطع لیسانس با ۲۲/۶ درصد تعلق دارد. البته با توجه به افزایش ظرفیتی که الان در مقطع دکترا داریم بالطبع این بیکار در حال سوق یافتن به سمت مقاطع بالاتر است.
وی اظهار داشت: متوسط نرخ بیکاری مردان تحصیل کرده استان از میزان متوسط کشوری آن کمتر است ولی این نرخ در زنان استان برعکس است یعنی متوسط نرخ بیکاری زنان فارغ التحصیل دانشگاهی استان نسبت به متوسط کشوری بیشتر است.
وسطایی گفت: سهم شاغلین دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی از کل شاغلین کشور یین سالهای ۸۴ تا۹۵ صعودی بوده است یعنی نرخ سهم فارغ التحصیلان دانشگاهی از کل شاغلین کشور در فاصله بین سالهای ۸۴ تا ۹۵ افزایش پیدا کرده و از ۱۳/۸ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۲۳/۷ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است و بیکاری هم به همین منوال سهم آن از ۱۹/۸ درصد درسال ۱۳۸۴ به ۴۱/۸ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش پیدا کرده است.
وی در ادامه تصریح کرد: یعنی افزایش این نرخ یا سهم بیکاری خیلی بیشتر از شاغلین بوده و در اصل بیش از یک‌چهارم جمعیت فعال ما در زمینه اشتغال را دانش‌آموختگان دانشگاهی تشکیل میدهد. البته از سال ۱۳۹۲ نرخ بیکاری درجامعه دانش آموختگان دانشگاهی به دلیل حمایت دولت از فعالیت‌های دانش‌بنیان رو به کاهش رفته اما چون در ابتدا این رقم به مقدار خیلی زیادی بالارفته بود لذا تا رسیدن به شرایط مطلوب همچنان فاصله زیادی وجود دارد.
معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان عنوان کرد: از کل جمعیت فارغ‌التحصیل کشور در حدود ۶۶ درصد شاغل و ۳۴ درصد بیکار است که از این جمعیت بیکار در حدود ۲۴ درصد زنان و ۱۰ درصد مردان می‌باشند.
وی افزود: از لحاظ مدرک تحصیلی جمعیت بیکار عمدتا در مقطع کارشناسی با ۶۲ درصد، کاردانی ۳۲ درصد و کارشناسی ارشد به بالا با شش درصد می‌باشند.
وسطایی حجم بالای بیکاری در رشته محیط زیست را با توجه به وجود مشکلات فراوان زیست محیطی در استان را دارای اشکال دانست و توضیح داد: براساس بررسی‌های صورت گرفته در سال ۹۳ رشته‌هایی مانند حفاظت محیط زیست، علوم کامپیوتر، هنر، معماری، فیزیک و علوم‌زیستی و کشاورزی بیشترین نرخ بیکاری را در کشور دارند و کمترین نرخ بیکاری هم مربوط به رشته بهداشت است و در بررسی مجدد در سال ۹۵ بجز پیشی گرفتن نرخ بیکاری علوم کامپیوتری از حفاظت محیط زیست و تبدیل رشته دامپزشکی به عنوان دارا بودن کمترین نرخ بیکاری، آمار مذکور همچنان به قوت خود باقی مانده است.
معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان گفت: برخی عوامل مانند رشد جمعیت و افزایش تمایل به تحصیلات دانشگاهی، نبود برنامه‌ریزی دقیق در بخش آموزش عالی، نداشتن مهارت حرفه‌ای و کاربردی در فارغ التحصیلان، ثبات برنامه‌های آموزشی و عدم رشد آنها در مقابل تحولات اقتصادی و اجتماعی جامعه و عدم تناسب رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی با نرخ رشد دانش آموختگان دانشگاهی از جمله عوامل تاثیرگذار بر روی افزایش میزان بیکاری در بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است.
وی در ادامه ضمن اشاره به عدم توازن بین نرخ رشد فارغ التحصیلان دانشگاهی با رشد فرصت‌های شغلی در کشور تصریح کرد: نرخ رشد اقتصادی کشور به طور میانگین سالانه ۱/۲ درصد است در صورتی که نرخ رشد دانش‌آموختگان دانشگاهی ما در حدود ۱۰/۵ درصد است و این مسئله نشان دهنده آن است که هیچگونه هماهنگی بین این دو نرخ رشد در کشور وجود ندارد.
وسطایی در پایان اظهار کرد: به طور خلاصه نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۹۵ از چهار درصد به ۲۰ درصد رسیده یعنی پنج برابر شده است و نیروی کار هم از ۹/۱ درصد به ۱۲/۴ درصد یعنی به ۱/۴ برابر شده است لذا براین اساس اگر هدف داشته باشیم که در کاهش نرخ بیکاری از ۲۰ درصد سال ۱۳۹۵ به ۹ درصد انتهای برنامه ششم برسیم، باید ۷۰ درصد اشتغال ایجاد شده را به فارغ التحصیلان دانشگاهی اختصاص دهیم یعنی سهم شاغلان دارای آموزش عالی را از ۲۳/۷ درصد به ۳۱/۹ درصد برسانیم.