توضیحات مدیر پایگاه میراث فرهنگی گندی شاپور و ایوان کرخه در مورد ویژگیهای معماری آرامگاه یعقوب لیث صفاری
به گزارش خبرنگار خورنا در این نشست که با همکاری انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان در اهواز برگزار شد یعقوب زلقی گفت: سازه اصلی بنای آرامگاه یعقوب لیث صفاری خشت خام است که با آجر (دوره های مختلف تاریخی) و سنگ به تناوب از دورههای تیموری و صفویه تا قاجاریه در ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفته است.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی گندی شاپور و ایوان کرخه افزود: البته به نظر می رسد که عمده مصالح معماری استفاده شده در این بنا از مصالح موجود درمحوطه گندی شاپور بوده که در ساخت این بنا بکار رفته است.
وی بیان کرد: بنای آرامگاه یعقوب از یک ورودی برخوردار است که سطح داخلی آرامگاه را از سطح بیرونی آن جدا میکند. همچنین این بنا دارای سر در ورودى، با دو ستون بازویى در ضلع شمال بوده و پى هاى ساختمان آن نیز از آجرهاى قطور ساخته شده است.
یعقوب زلقی اظهار کرد: ستونهاى دو بازویی آرامگاه یعقوب داراى پنج ضلع خارجى است که اندازه هر کدام از این اضلاع در سطح زمین یک متر و در بالا به حدود نیم متر می رسد .ضلع ششم ستونهای دو بازویی هم که متکى به دیوار اصلى است تقریباً دو متر و ۲۰ سانتیمتر طول دارد.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی گندی شاپور و ایوان کرخه گفت: آجرهاى ستونها از نوع بکار رفته در بنا کاملا متمایز هستند طول هر آجر ۱۶/۵ سانتیمتر و ارتفاع آن ۲/۵ سانتیمتر است و ملات بکارفته در آنها نیز گچ و خاک است.
وی با بیان اینکه در داخل بناى ستونها ” نى ” به عنوان یکى از مصالح ساختمانى به کار رفته است اظهار کرد: فاصله دو ستون از هم پنح متر و ۹۰ سانتیمتر و عرض جبهه شمالى بنا ۱۰/۵ متر است.
زلقی ادامه داد: بعد از ستونهای بنای آرامگاه ایوانى با طاق رومى و در کوتاهى وجود دارد که مصالح و گچ و آجرى که براى ساختن شبکه درون هلالى طاق به کار رفته است، از آجرهاى ستونهاى دیگر و پایه طاق هلالى دیگر (که احتمالاً پایه قدیمى تر طاق رومى بوده است ) از نوع جدیدترى میباشد.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی گندی شاپور و ایوان کرخه تصریح کرد: عرض درب ورودی بنای آرامگاه ۹۰ سانتیمتر و ارتفاع آن تا روى پله ۱/۳۰ متر است همچنین آجرهاى بکار گرفته شده در فونداسیون اصلى بنا در چند نوع متفاوت میباشند.
وی بیان داشت: در ازاره پشت بام یک ردیف کاشى ساده مستطیل سفید فیروزه اى و سیاه رنگ به طور عمودى به کار رفته است، از این نوع کاشى با همین الوان در تزئین قبور اطراف بنا نیز به چشم می خورد.
زلقی در مورد وضعیت گنبد آرامگاه یعقوب لیث صفاری گفت: این گنبد که به شکل مخروطی دندانه دار می باشد در قسمت جنوبى بنا و تقریباً در وسط آن قرار گرفته است. طبقات گنبد مضرس که بر پایه اى چهارگوش قرار گرفته است، ۱۹ طبقه است. پایه اولین طبقه هشت ضلعى و بقیه طبقات ۱۶ ضلعى است و هر ضلع کثیرالاضلاع مقعر و با خطوط منحنى به طور مقعر ساخته شده است.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی گندی شاپور و ایوان کرخه ادامه داد: درضلع شرقى گنبد پلکانى وجود دارد که به پشتبام بنا می پیوندد. ارتفاع گنبد از پشت بام تا نوک آن درحدود ۱۵ متر است. سقفى لچکى با حمال رومى هشت گانه که بر گور اصلى بقعه ساخته شده است با سقف شبستانهاى دیگر و راهرو آجری میانی تفاوت زیاد دارد.
وی در پایان ضمن اشاره به قبرستان اطراف بنای آرامگاه یعقوب لیث گفت: وجود سنگ قبرهای قدیمی، نشانگر تاریخ کهن این بنا میباشد همچنین وجود درختان کُنار و طبیعت سبز اطراف آن، زیبایی دو چندانی به آرامگاه یعقوب لیث صفاری داده است.