“سیزده‌به‌در” گرامیداشت روز رستاخیز
یادداشتی به قلم اشکان زارعی
خورنا- همواره انسان ایرانی٬ چشم به آینده‌یی روشن داشته وآرزوهای خویش را با هر جشن وآیینی از جمله «سیزده به در» در هر هنگامه یی چه شاد باشد وچه ناشاد٬ چه در ایران و چه در انیران٬ارج نهاده وگرامی می دارد.
مردم گمان می کنند شماره‌ی سیزده٬ بد شگون بوده و «سیزده‌به‌در» آیینی برای از میان بردن ناخجستگی آن است.
درحالی که این نگرش ریشه در فرهنگ ایرانی نداشته٬ پیدایی آن را باید در بیرون از مرزها جستجو کرد ٬ چنان‌که به گفته‌ی تورات٬ در روز سیزدهم سال نو مصری با خورشید گرفتگی٬ مرگ انسانها و ویرانی بسیاری پدید آمده است.
برای مسیحیان نیز سیزده یادآور گرفتار شدن حضرت عیسی(ع) در روز سیزدهم ماه و شمار٬ سیزده نفری است٬ که در شام آخر همراه او بودند.
در افسانه‌های یونانی نیز اهریمن که در جرگه‌ی خدایان دوازده گانه‌ی آنان است٬ یکی از این خدایان را کشته و دیگران را آزار می دهد.
بنابراین٬ بدشگونی «سیزده» را باید برآمده از رویدادهای سهمگین یا خاطرات ناگواری دانست که از دیرباز در اندیشه‌ی مردم نقش بسته است.
در باور ایرانیان باستان، جهان عمری ۱۲ هزار ساله دارد که در پایان آن رستاخیز فرامی رسد٬ بدکاران سزای خویش رادیده ٬ نیکوکاران پاداش می گیرند. آن‌چه می ماند خوبی وانسانهای خوب است. به زبانی دیگر ٬هزاره سیزدهم ٬ هزاره دگرگونی است٬ هزاره زندگی‌ی دوباره انسان ٬ هزاره‌یی آرمانی که در آن زشتی وزشت‌کاری راه ندارد..
انسان ایرانی همواره در هزارتوی تاریخ خود خواهان آرامش وشادی بوده، نیکی و خوبی را ستایش کرده است .
از این رو درجشن نوروز «سیزده به در» را نماد هزاره سیزدهم قرار داده است که باید به یاد آن‌روز فقط شادی وشادمانی کرد و به زندگی اندیشید.
چنان‌که دراین روز رفتار ایرانیان نشانگر تداوم زندگی است .مانند:شادی وپایکوبی دردشت ودمن…انداختن سبزه درآب روان زیرا٬ سبزه نشانه‌ی سرسبزی و زندگی وآب نماد روانی وتداوم است واین یعنی ادامه زندگی..
گره زدن سبزه‌ها برای گره گشایی از گرفتاریها٬ به ویژه بخت گشایی٬ که این کردار خود اشاره‌یی به زایش نخستین زن ومرد آریایی به نام« مشی ومشیانه» دارد که به گونه‌ی دو شاخه‌ی گیاه ریواس درهم تنیده ٬ رویش نمودند.
برخی از پژوهشگران « سیزده‌به‌در» را با آیین باران خواهی در پیوند می‌دانند. بر پایه‌ی گاه‌شماری باستانی سیزدهم هرماه٬ به نام تیر ایزد باران نام‌گذاری شده بود که همیشه با آپوش دیو خشک‌سالی در ستیز است.
از این رو مردم در «سیزده فروردین» هنگامی که کشت‌زارها تازه سبز شده‌اند ٬به درون دشتها، جنگلها و کنار جویبارها رفته و با شادمانی از خداوند آرزوی بارش باران می‌کردند.
«سیزده به در» روز طبیعت نیست٬ «سیزده به در» برای از بین بردن بدشگونی هم نیست٬ بلکه ارج نهادن به روز رستاخیز و گرامیداشت جهان آرمانی به دور از بدی و سیه کاری و آرزومندی برای رسیدن به آرامش ونیک ورزی است.
نوروز نگاه اندیشمندانه نیاکان‌مان به زندگی بهتر و انسانی‌تر بوده که همواره چشم به نو٬ روزی و به٬ روزی داشته است.
نوروز بخشی از فرهنگ ما است٬ فرهنگ شناسه‌ی ملی ما به شمار می‌آید و ملی‌گرایی همواره پشتیبان این سرزمین بوده است.