بررسی موسیقی لری شوش در گفتگو با موسی کرد
این نوازنده کمانچه در گفتگو با خبرگزاری خورنا میگوید: در شمال خوزستان شهرهای دزفول، اندیمشک و شوش از موسیقی محلی که بومی لرستان است بهره میبرند به طور مثال در شهرستان دزفول همچنان از مقام علم بازی موسیقی لری در مراسمات مذهبی و نیز از سرنا، دهل، کمانچه و تمبک لری در جشنهای عروسی حومه این شهرستان استفاده میشود.
کُرد در ادامه میگوید: قدمت شوش نوین اگرچه به بیش از صد سال میرسد ولی پیش از آن نیز موسیقی لری در روستاهایی که در اطراف این منطقه وجود داشت مانند هرموشی، چیچالی، جریه سید احمد، قلعه نصیر و غیره اجرا می شد.
وی تصریح کرد: عشایر لرستان هر ساله از اواسط پاییز احشام خود را تا آخر فروردین در شوش به عنوان قشلاق مستقر می کردند و در هنگامی که به این منطقه وارد میشدند تعدادی نوازنده محلی را نیز برای مراسمات عروسی و عزا همراه خود می آوردند.
او یادآور شد: موسیقی لری از تنوع و پیشینهای کهن برخوردار است که به دو بخش کلی موسیقیهای سازی و موسیقیهای آوازی (کلامی) تقسیم میشود.
این نوازنده کمانچه میگوید: سازهای لری که در شوش نواخته میشوند شامل سرنا با همراهی دهل و کمانچه با همراهی تمبک است و از رقصهای لری که با این سازهای اجرا میشوند نیز میتوان به رقص سنگین سه پا، سه پا و دو پا اشاره کرد.
موسی کرد گفت: موسیقی لری در قالب ترانه شامل هفت بخش (موسیقی و ترانههای غنایی و عاشقانه، موسیقی و ترانههای حماسی و رزمی، موسیقی و ترانههای سوگواری، موسیقی و ترانههای فصول، موسیقی و ترانههای کار، موسیقی و ترانههای طنز و سرودهای مذهبی) و چهار گوشه آوازی (ارهی یا علی دوسی، شرین خسرو، مویه و سر کمری) تشکیل میشود.
وی تصریح کرد: مقام چمری یونه یا چمر که از بخش موسیقی و ترانههای سوگواری لری است امروزه در شوش با استفاده از سرنا و دهل در مراسمات عزا و سوگواری مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین مقام سوار بازی که از بخش موسیقی و ترانههای حماسی و رزمی لری است و قبلا برای جنگ بکار می رفت امروزه در مراسمات عروسی این شهر مورد استفاده قرار میگیرد؛ بدین صورت که در هنگام آوردن عروس سوارانی با همراهی سرنا و دهل اقدام به نمایش حرکاتی نمایشی با اسب دور عروس و داماد میکنند.
او با بیان اینکه موسیقی مذهبی لری فقط در مقام علمبازی نواخته میشود اظهار کرد: در گذشته اگر کسی در آب رودخانه غرق میشد تا بالا آمدن جنازه از آب، در کنار رودخانه سرنا و دهل در مقام چمری یونه نواخته میگردید.
این نوازنده کمانچه در پاسخ به پرسش خورنا در مورد نام آوران قدیم و جدید موسیقی سنتی شوش میگوید: نور، شمس علی داودی، قربان و عبدول محمد جمشیدی نوازندگان قدیم سرنا و کمانچه شوش بودند که از این افراد تنها آقای جمشیدی در قید حیات است و در حال حاضر نیز نوازندگان کمانچه در شهر شوش عادل بهرامیان، محسن حیوری، حسین محمدی، کرم دیناروند، اسفندیار چراغله، و خودم موسی کرد هستند و سرنا نواز نداریم.
موسی کرد در پایان عنوان کرد: عدم کمکهای دولتی از جانب اداره ارشاد و نیز وجود تنها یک آموزشگاه موسقی در شوش از جمله مشکلات اصلی موسیقی محلی و سنتی این شهرستان است.
فیلم کمانچه نوازی موسی کرد