به گزارش خورنا مرتضی افقه استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفتگو با هم‌میهن به پرسشهایی در زمینه تورم موجود در کشور و سایر مباحث اقتصادی پاسخ گفت که در زیر می‌خوانیم.

دولت رئیسی از شکستن رکورد تورم ۸۰ سال گذشته در دولت روحانی می‌گوید و مدعی است تورم را کاهش داده‌اند. شما این ادعا را چقدر درست می‌دانید؟

نه، این حرف درست نیست. بالاترین نرخ تورم حدود ۵۰ درصد بود که در دوره مرحوم هاشمی رخ داد که آن هم دلایل خود را داشت. خود دوستان هم می‌دانند دلیل اینکه در دوره روحانی تورم بالا رفت، تشدید تحریم‌ها از سال ۱۳۹۷ به بعد بود. اتفاقاً فقط خبر برجام که بعد از روی کار آمدن حسن روحانی رخ داد، باعث شد تورم بالای ۴۰ درصد که از دوره احمدی‌نژاد مانده بود به یکباره کاهش پیدا کند.

در اواخر سال ۱۳۹۶، تورم و نرخ رشد اقتصادی و اشتغال، شاخص‌های خیلی خوبی داشتند، بنابراین اگر از سال ۱۳۹۷ به بعد تورم افزایش پیدا کرد به دلیل تحریم‌ها بود که خیلی به یک دولت خاص نیز مربوط نبود. درست است که دولت حسن روحانی اشکالات زیادی داشت، اما در تورم کارنامه بدی نداشت، اتفاقا آقایان قبل انتخابات ۱۴۰۰ می‌گفتند خط قرمز ما نقدینگی و تورم است، اما می‌بینیم که بعد از دو سال نتوانستند کاری انجام دهند.

درباره اینکه دولت می‌گوید تورم ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده، چند نکته وجود دارد. اول اینکه تورم منظورشان تورم نقطه‌ای است، یعنی تورم خرداد امسال را نسبت به تورم خرداد سال قبل که به دلیل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی یکباره جهش پیدا کرد مقایسه کرده‌اند. برای همه مشهود است که، چون امسال اتفاق خاصی رخ نداده، تورم نقطه به نقطه نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرد، اما ملاک اقتصاددان‌ها برای تحلیل هنوز «تورم سالانه» است. اینکه تورم نقطه‌ای بالای ۴۰ درصد است، به این معنی است که تورم کل همچنان افزایشی است؛ بنابراین دولت کار خاصی برای مهار تورم نکرده است.

‌چرا آمار‌های اعلامی دولت، قابل باور نیست؟

کاهش تورم به‌معنی کاهش قیمت‌ها نیست، اما ممکن است مردم آن را با هم یکی بدانند و چون کاهش قیمت‌ها را نمی‌بینند احتمال دارد احساس کنند که دولت دروغ می‌گوید. اما در واقع حقیقت این است که سرعت افزایش قیمت‌ها کاهش پیدا کرده است. طبیعی است که مردم هنوز به‌طور متوسط ۴۰ درصد تورم را در خرید‌های خود می‌بینند و هیچ دلیلی نیست که کاهش تورم را احساس کنند. اعلام کاهش تورم توسط دولت فقط به خاطر این است که بعد از دوسال ناکامی در تحقق وعده‌ها، حرفی برای گفتن داشته باشند. این سخنان هیچ دستاوردی ندارد، چون مردم هنوز تورم بالای ۴۰ درصد را می‌بینند، نه ۱۲ درصدی که دولت ادعا می‌کند.

در دولت حسن روحانی، بعد از اینکه در ارائه آمار تورم بین بانک مرکزی و سازمان مرکز آمار اختلاف پیش آمد، مقرر شد تنها مرجع رسمی اعلام تورم، مرکز آمار باشد. اینکه دولت برای تخریب دولت روحانی همچنان از آمار تورم بانک مرکزی استفاده می‌کند را چگونه تحلیل می‌کنید؟

رئیسی همه مشکلات ناشی از تحریم را به گردن دولت روحانی انداخت که کسب رای کند، البته با توجه به اینکه شورای نگهبان همه رقبای او را حذف کرده بود نیاز به تخریب دولت روحانی هم نبود و به هر حال رای می‌آورد. هر چه توانستند روحانی را تخریب کردند، اما اکنون می‌بینند که ناکام شده‌اند. هفته پیش دیدیم که آقای رئیسی در مصاحبه خود، درحالی‌که وعده یک میلیون مسکن در سال را نتوانسته محقق کند، به جای پاسخگویی، به سوال از دولت قبل بسنده کرد مبنی بر اینکه «چرا دولت قبل این کار را نکرده است؟» متاسفانه، چون دولت در تحقق وعده‌های خود دستاورد قابل توجهی نداشته است و هیچ توجیه منطقی هم ندارند، به دولت قبل حمله می‌کنند. معلوم نیست دو سال بعد قرار است ناکامی‌های خود را چگونه توجیه کنند.