در ابتدا هوشنگ حسونی زاده، معاون مطالعه پایه و طرح های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان، به بررسی شیوه های تامین آب طرح ۵۵۰ هزار هکتاری پرداخت و اظهار کرد: متوسط بارش در سطح استان خوزستان ۳۴۰ تا ۳۷۰ میلی متر است و آنچه در سال جاری تا کنون اتفاق افتاده ۸۲ میلی متر است که ۲۳ درصد میانگین سالانه است.

وی با بیان اینکه ۴۳ درصد از مساحت کارون در حوزه خوزستان است، ادامه داد: در سال های اخیر کاهش آورد رودخانه کارون به دنبال کاهش بارندگی و برداشت های بالا دست اتفاق افتاده است.

حسونی زاده بیان کرد: برای توسعه استان بالغ بر یک میلیون و ۱۶۰ هزار هکتار توسعه زمین های کشاورزی را دیده ایم و از این رقم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری در حوزه های مختلف با هکتارهای مشخص در حال اجرا است.

وی با بیان اینکه طرح ۵۵۰ هزار هکتاری بزرگترین طرح توسعه کشاورزی در کشور است، عنوان کرد: به دلیل گستردگی این طرح و مشکلاتی که در بحث تامین آب مطرح شد باعث شد طرح ۵۵۰ هزار هکتاری به دو بخش فاز اول با مساحت ۲۲۰ هزار هکتار و فاز دوم با مساحت ۲۸۰ هزار هکتار تقسیم شود.

معاون مطالعه پایه و طرح های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به اینکه در اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری اولویت با زمین هایی با زیر ساخت آماده و مناسب است، عنوان کرد: برای تامین آب فاز اول این طرح هیچ مشکلی وجود ندارد اما در رابطه با فاز دوم بحث تامین آب مطرح می شود و با توجه به خشکسالی های سال های اخیر باید احتیاط و بازنگری مجددی بر روی تامین آب داشته باشیم و شفاف عمل کنیم.

وی بر لزوم بهینه سازی مصرف آب تاکید کرد و گفت: همه قبول داریم که صرفه جویی و راندمان آب در بحث کشاورزی پایین است که باید فرهنگ سازی لازم در جهت استفاده بهینه از آب و روش های نوین آبیاری انجام شود.

در ادامه کاظم حمادی، کارشناس سازمان آب و برق خوزستان، کیفیت آب آبیاری و برآورد میزان کل املاح محلول در طرح ۵۵۰ هزار هکتاری را بررسی و اظهار کرد: بدون انجام زهکشی در طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مشکلات عدیده ای ایجاد می شود زیرا حتی اگر یک آب با کیفیت برای آبیاری کشاورزی استفاده شود اما زمین زهکشی نباشد خاک دچار مشکلات زیادی می شود.

وی با اشاره به اینکه مشکل عدم تامین آب طرح ۵۵۰ هزار هکتاری در حوزه کرخه است، تصریح کرد: در حوضه کارون میزان آب موجود در سطح ۲۶ درصد و در مقابل ۳۳ درصد نیاز آبی وجود دارد و این نشان می دهد میزان نیاز آبی از سطح تجاوز کرده است.

حمادی اضافه کرد: این رقم در رابطه با حوضه کرخه تفاوت بالاتری را نشان می دهد زیرا میزان در سطح ۴۱ درصد و نیاز آبی ۳۳ درصد است و این در حالی است که در حوزه کرخه از نظر الگوی کشت بیشتر رعایت کرده ایم.

سپس مسعود لطیفیان، رئیس موسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری کشور، به بیان نقش رودخانه کارون در تغییرات زیست محیطی نخلستان های خوزستان پرداخت و گفت: نخلستان های نقش مهمی در حفظ جمعیت روستا نشین دارند بنابراین صدمه به کارون باعث از بین رفتن نخلستان ها و در نتیجه نابودی زندگی افرادی می شود که معیشت آنها با نخلستان گره خورده است.

وی ادامه داد: ۲۷ هزار هکتار از طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مربوط به توسعه، بازسازی و همچنین احداث نخلستان های نو بنیاد است بنا داریم طرحی را در قالب نخلستان های الگویی و براساس آخرین دستاوردها  در اختیار بهره برداران قرار دهیم.

لطیفیان با بیان اینکه کاهش کیفیت پدیده ای است که نخلستان ها را تحت تاثیر قرار می دهد، عنوان کرد: عارضه خشکیدن برگ خرما بر اثر کاهش کمیت و کیفیت آب است که امیدواریم سازمان های مربوطه در جهت افزایش کمیت و کیفیت آب و در نتیجه محصول نخلستان ها گام های موثری بردارند.

در ادامه این سمینار عزیز تراهی، عضو موسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری کشور، با بیان تنوع در ارقام خرما و امکان توسعه آنها در شرایط متغیر کارون اظهار کرد: بیش از سه هزار رقم خرما در کشور داریم که ۴۰۰ تا ۹۰۰ نوع آن در ایران وجود دارد.

وی ادامه داد: از نظر میزان مقاومت به خشکی، شوری، کم آبی، رطوبت و تنوع، خرمای خوبی داریم و همچنین در هر شرایطی از مناطق حاشیه کارون رقم یا ارقام خاص تجاری را می توان معرفی کرد.

سپس عبدالحمید محبی تاثیر کمی و کیفی آب رودخانه کارون بر کمیت و کیفیت خرما در استان خوزستان پرداخت و اظهار کرد: نخلستان پایدار عبارت است از نخلستانی که ضمن تولید خرمای با کمیت و کیفیت مناسب از تخریب خاک، آب و محیطزیست جلوگیری می کند.

وی با بیان اینکه نخلستان ها نیز مانند هر گیاه دیگری بخشی از EC آب را تحمل می کند، تصریح کرد: متاسفانه قسمت اعظم نخلستان های ما در اراضی شور و خیلی شور قرار دارند و کیفیت نخلستان های ما روز به روز بدتر می شود.

در ادامه این سمینار احمد مستعان، معاون پژوهشی و راهبردهای تحول در بخش خرمای استان خوزستان، اظهار کرد: حدود ۶۰ درصد از خرمای تولیدی استان از حاشیه کارون است و این اهمیت را دارد که در خصوص چالش ها و راهبردهایی برای تحول در این بخش سخن بگوییم.

وی، وسعت نخلستان ها در خوزستان را ۳۷ هزار هکتار بیان کرد و افزود: درتولید خرمای استان ضعف هایی مانند اختلال در شیوه آبیاری سنتی، تاخیر زمانی در تامین آب، شوری یا باتلاقی شدن زمین های نخیلات، وجود خسارات ناشی از جنگ، کاهش انگیزه نخلداری و… وجود دارد.

مستعان در مقابل به فرصت های موجود در نخلستان های خوزستان اشاره کرد و گفت: مناسب بودن اقلیم، وجود خریداران با سابقه، صادراتی بودن محصول، مراکز تولید نهال، وجود زمینه توسعه و… از فرصت های موجود برای نخلداران خوزستانی است.

وی با تاکید بر لزوم تحول در صنعت خرمای استان عنوان کرد: تحول در صنعت خرمای استان باید با استفاده از فرصت ها انجام شود و دولت با ایجاد فرصت های رقابتی به جای پرداخت خسارت، هدایت آب به سمت بهره وری ، تمرکز بر صنایع مولد، تسهیل و ارائه خدمات پشتیبانی و.. می تواند نخلداران را حمایت و در جهت احیای دوباره نخلستان ها قدم بردارد.

در پایان احمد رضا لاهیجان زاده، مدیر کل سازمان محیط زیست خوزستان، به جمع بندی پرداخت و اظهار کرد: امروز گذشته ای از علم اقتصاد، محیط زیست و تاثیرگذاری کمیت و کیفیت آب کارون بر روی تولید خرما را شاهد بودیم.

وی به بیان نقش حوضچه های پرورش ماهی و برنج کاری در جنوب استان در افزایش شوری آب رودخانه کارون پرداخت و عنوان کرد: افزایش حوضچه های پرورش ماهی در جنوب اهواز به سمت خرمشهر و برنج کاری در جنوب استان به دلیل اشباع بودن زمین باعث ورود آب شور به رودخانه کارون می شود.

لاهیجان زاده با بیان اینکه ۸۷ درصد مصرف آب خوزستان در بخش کشاورزی است تصریح کرد: حدود ۷۰ درصد ورودی ها به کارون از پساب های کشاورزی و پرورش ماهی است که مدیریت آن ها بخش زیادی از مشکلات را حل خواهد کرد.

منبع / عصر جنوب