خورنا/ رودخانه دز به عنوان سومین رودخانه پرآب کشور و شاهرگ حیات اقتصادی شمال خوزستان که جریان آن نقش اساسی و مهمی در پویایی اکوسیستم و محیط زیست منطقه و نیز تولید بیش از پنج میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی در شمال استان خوزستان دارد به دلیل بی توجهی در سالهای اخیر دستخوش آلودگی شده که حیات این رودخانه را تهدید می کند.

این رودخانه با آبی سرد و زلال علاوه بر پتانسیل گردشگری ، زیستگاه انواع آبزیان بومی و بعضا منحصر بفرد است که عدم لایروبی آن موجب رشد بی رویه انواع جلبک و خزه در بخش وسیعی از این رودخانه شده به طوریکه جریان آب این رودخانه به شدت کند شده و خزه ها به محل انباشت انواع پسماند و زباله تبدیل شده است.

بروز پدیده سوپ سبز یا بیماری اوتروفیکاسیون ناشی از رشد بی رویه گیاهان آبزی در قسمت های مختلف رودخانه دز نگرانی دوستداران محیط زیست را به دنبال داشته است.

سرعت رشد و تکثیر این گیاهان آبزی به حدی است که در مدت کمتر از سه سال بخش زیادی از رودخانه دز به ویژه در منطقه چال کندی تا پایین ترین رودخانه در بیشه حمید آباد را پوشانده است.

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه آزاد دزفول و عضو انجمن دوستداران محیط زیست ، رشد سریع گیاهان آبزی نفس آبزیان و کل رودخانه را گرفته به گونه ای که از منطقه سد تنظیمی علی کله تا چم گلک از این گیاهان پوشیده شده و رودخانه در مناطقی حالت مردابی به خود گرفته است.

‘ غلامحسین حسنپور ‘ بوی بد و زننده ناشی از این جلبک ها و مردابی شدن رودخانه را تهدیدی جدی برای حیات این رودخانه آب شیرین دانست و افزود:در حالیکه کارشناسان علت این پدیده را بیماری نیترافیکاسیون ناشی از ورود پساب مزارع کشاورزی آلوده به کود شیمیایی عنوان می کنند ، دستگاههای ذیربط در این رابطه سکوت اختیار کرده و اقدام عملی برای جلوگیری از گسترش این پدیده و لایروبی رودخانه دز انجام نمی دهند و تنها نظاره گر نابودی این رودخانه هستند.

این عضو انجمن دوستداران محیط زیست دزفول افزود:گیاهان آبزی به قدری در مناطق مختلف رودخانه دز رشد و تکثیر یافته که قابل کنترل نبوده و عدم لایروبی رودخانه نیز بر شدت این بحران زیست محیطی افزوده است.

وی اظهار داشت:طبق بررسی به عمل آمده تعداد گونه های گیاهان آبزی رودخانه دز در سالهای اخیر از سه نوع به ۱۰ نوع افزایش یافته است.

حسنپور چشم انداز بسیار زشت ، بوی بد ، آلودگی شدید آب و لجن شدن بستر رودخانه دز ، کند شدن جریان آب و تیره شدن آب در مناطق آلوده را ارمغان این آبزیان ناخوانده دانست و گفت:تاکنون اقدامی برای کنترل این پدیده صورت نگرفته و مردم دزفول همچنان با حسرت نظاره گر نابودی این رودخانه هستند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست دزفول از آغاز تحقیقات برای شناسایی عوامل رشد جلبکی در رودخانه دز خبر داد و افزود:رشد گیاهان آبزی قبلا تنها در بخش های محدودی از رودخانه دز مشاهده می شد اما اکنون رشد جلبک ها به تمام قسمت های این رودخانه گسترش یافته است.

‘فرهاد قلی نژاد’ افزود:با بررسی انجام شده توسط کارشناسان محیط زیست دزفول احتمال می رود عوامل رشد جلبکی در رودخانه دز ناشی از کند شدن سرعت جریان آب ، ورود فاضلاب و پساب به رودخانه و رسوب گذاری کف رودخانه دز باشد.

وی با اشاره به وضعیت نسبی پاکی آب رودخانه دز گفت:ظرف سه ماه آینده نتایج مطالعات کارشناسان محیط زیست در خصوص شناسایی عوامل رشد جلبکی رودخانه دز اعلام شده و پس از آن برای رفع این آلودگی اقدام خواهد شد.

وی گفت:در این تحقیق کارشناسی مناطق مختلف رودخانه دز از نظر آلودگی پایش می شود.

در حالیکه هر یک از دستگاهها ، لایروبی رودخانه دز را وظیفه دیگری عنوان می کند ، روند رو به رشد بیماری سوپ سبز در رودخانه دز بی وقفه و با سرعت ادامه دارد.