۲۴ سال بلاتکلیفی, مناطق آلوده به نفت مسجد سلیمان را چه کسی پاسخگو است؟
خورنا/ کمتر کسی است که از ماجرای مناطق آلوده به نفت و گاز مسجدسلیمان و پس از آن طرح جابجایی این مناطق بی خبر باشد. سال هاست که این طرح بین مردم مسجدسلیمانی ها و مسئولان روی زبان هاست. این موضوع تقریبا از ۲۴ سال پیش و از اوایل دولت سازندگی مطرح شد و در این دولت مصوبهای به تصویب رسید که کل شهر مسجدسلیمان به دلیل وجود نفت و گاز جابهجا و تخلیه شود اما عملا هیچ اقدامی در این دوره صورت نگرفت.
بعدها با روی کارآمدن دولت نهم و دهم این مصوبه این بار با عنوان “جابهجایی و انتفال ساکنان مناطق آلوده به نفت و گاز مسجدسلیمان به منازل مسکونی جدید”دوباره در دستور کار قرار گرفت. دولت نهم در جریان اولین سفر به استان خوزستان به این نتیجه رسید که نمیتوان بهراحتی ۱۲۰ هزار نفر جمعیت این شهرستان را جابهجا کرد و به همین دلیل این مصوبه یعنی “جابهجایی شهر مسجدسلیمان “را لغو و به جای آن مصوبه جابهجایی مناطق آلوده به نفت و گاز را با اعتبار ۱۲۰ میلیارد تومان مصوب کرد.
براساس ارزیابیهای سازمان محیط زیست و شرکت نفت پنج نقطه در مسجدسلیمان که شامل مناطق بحرانی و آلوده به نفت و گاز سیبرنج، پشتبرج، کوی نفتخیز یا دره خرسون، حوالی چاه نفتی و نفتون شناسایی و تعیین شد. در نهایت با برنامهریزیهای صورتگرفته وزارت نفت متولی تامین و پرداخت هزینههای ساخت مسکن و بنیاد مسکن متولی اجرا و ساخت این واحدها شد. با این تصمیمات لازم بود که مناطقی برای اسکان و ساخت واحدهای جدید انتخاب شود. اسکلتهای فلزی ۷۰ بلوکی مربوط به ارتش، یکی از محلهای احتمالی بود.
تعداد این واحدها به تدریج در همان منطقه هوانیروز به دلیل وجود زمینهای خالی اطراف اسکلتها گسترش یافت و به سایت ۱۴۰۰ واحدی مسکن برای مناطق آلوده تحت عنوان کوی حضرت ولیعصر تبدیل شد. در حال حاضر از این تعداد، تنها ۳۱۰ واحد آماده سازی و به ساکنان مناطق آلوده تحویل داده شده است.
اما علاوه بر واگذار نشدن بیشتر واحدها و تاخیر زیادی که در جابجایی ساکنان مناطق آلوده این شهر به وجود آمده، در اقدامات انجام شده نیز مشکلاتی وجود دارد که برخی از آن ها شامل دشواری دسترسی به دلیل دوری از مرکز شهر، آماده نبودن مراکز خدماتی از جمله فروشگاه و در کوی ولیعصر و نیز مشخص نبودن کاربری مناطق آلوده ای که اکنون خالی از سکنه است می باشد.
اما در جلسه ای که چندی پیش در استانداری خوزستان و با حضور معاون عمرانی استاندار و دیگر مسئولین ذیربط برگزارشد، معاون عمرانی استانداری خوزستان خواستار ارائه یک برنامه یا مدل اجرایی و مالی دقیق ازسوی پیمانکاران شد و گفت: این طرح باید براساس فازهای کوچکتر تقسیم شده و اعتبار مورد نیاز آن به تدریج تامین شود.
وی خاطرنشان کرد: اولویت نخست ما در آماده سازی مسکن، ۱۰۰۰ واحد است و پس از اتمام این هزار واحد، مابقی مناطق را تکمیل می کنیم.
سیاحی تاکید کرد: اگر یک مدل اجرایی و مالی مناسبی برای این طرح تعریف شود قطعا میتوان برای ادامه و تکمیل واحدهای باقیمانده تصمیمهای خوبی گرفت و اگر طرح در قالب فازهای کوچک و جزیی با اعتبار کمتر تعریف و مشخص شود قطعا میتوان به نحو بهتری برای تامین اعتبار چانهزنی کرد.
وی هم چنین گفت: لازم است شرکت نفت سریعا نسبت به پرداخت باقیمانده اعتبار اولیه طرح اقدام کند و انتظار داریم برای ۱۳ میلیارد باقی مانده یک برنامه زمانبندی تعریف شود.
سیاحی افزود: تعهد و برآورد اولیه برای اجرای بخشی از طرح، ۱۲۰ میلیارد تومان بوده که تاکنون ۱۰۷ میلیارد تومان اعتبار توسط شرکت نفت پرداخت شده است و ما از نظر پرداخت مبلغ تعهد شده از نفت هیچ گلایهای نداریم؛ ۱۳اکنون میلیارد تومان دیگر باقیمانده که انتظار داریم این مبلغ نیز تامین شود.
وی اشاره کرد: درحال حاضر طرح جابجایی مناطق آلوده از سه ماه پیش وضعیت بسیار بهتری دارد و مردم در خانه های جدید ساکن شده اند.
معاون عمرانی استاندار خوزستان یاداورشد: علاوه بر این در عین حالی که مردم را در خانههای جدید اسکان میدهیم باید از طرفی به فکر خانههای تخریب شده و قدیمی نیز باشیم و شرکت نفت باید برای این خانهها و وضعیت آنها تمهیداتی بیاندیشد.
وی افزود: قرار است به همراه استاندار جلسهای با وزیر نفت داشته باشیم که قطعا یکی از موارد قابل طرح در حضور وزیر نفت موضوع تامین اعتبار ادامه طرح جابهجایی مناطق آلوده به نفت مسجدسلیمان خواهد بود.
سیاحی تصریحکرد: همچنین انتظار داریم بنیاد مسکن وضعیت عملکرد پیمانکاران این طرح را تا ۲۵ آبانماه مشخص و آنها را تعیین تکلیف کند.
در ادامه این نشست گروئی، فرماندار مسجدسلیمان ضمن قدردانی از تلاشهای بنیاد مسکن، راه و شهرسازی، شهرداری و پیمانکاران این پروژه اظهارکرد: این پروژه باید به سرانجام برسد. خوشبختانه پیمانکاران این پروژه برای اجرای طرح دلسوزانه فعالیت میکنند و بیشتر از منافع خود، به فکر اعتبار هزینه شده و رفاه حل مردم هستند.
گروئی ادامه داد: خوشبختانه واحدهای مسکونی جدید و اقدامات کلی این طرح، کار قشنگی است که انجام شده و می تواند برای خوزستان به یک الگو بدل شود.هم اکنون ۹۵ درصد گازکشی منازل انجام شده و آب و فاضلاب نیز اقدامات خود را در این خانه ها انجام داده است.
وی تصریحکرد: اعتبار و اجرای پروژه براساس دستور معاونت عمرانی باید تقسیم بندی شود و اعتبار مورد نیاز هر فاز مشخص باشد؛ نیاز است طرح با همکاری پیمانکاران، بنیاد مسکن و شرکتهای خدماترسان ادامه یابد و تمام شود.
فرماندار مسجد سلیمان گفت: از بین ۳۱۰ واحد تکمیل شده، هم اکنون ۲۶۰ واحد واگذار شده و برخی هنوز در منازل جدید ساکن نشده اند.
در ادامه نشست محمد خانینوذری، مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان اظهارکرد: برای تکمیل ۱۰۰۰ واحد فعلی در حال ساخت، ۴۷ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است که انتظار داریم شرکت نفت به عنوان کارفرما و تامینکننده اعتبار و سایر ارگانها همچون راه و شهرسازی و معاونت عمرانی کمک کنند تا پروژه به اتمام برسد.
وی افزود: ما علاقه نداریم سرمایه هزینه شده در این طرح همینطور باقی بماند و هدر رود.
در ادامه این نشست یکی از پیمانکاران طرح با انتقاد از وضعیت تخصیص و تزریق اعتبار از سوی شرکت مناطق نفتخیز جنوب، گفت: این پروژه یکی از بهترین پروژههای سطح کشور است و ما انتظار داشتیم شرکت نفت کمی قدردان زحمات انجام شده باشد. چرا باید انجام این پروژه پنج سال طول بکشد؟
وی افزود: هرگاه در دوره ای پروژه می خواید، بعد به دلیل تجهیز گارگاه و نیرو هزینه هایمان چندبرابر شده و اگر در پروژهای اعتبار با تاخیر پرداخت شود قطعا پیمانکارانی که در بخشخصوصی هستند آسیب میبینند.
این پیمانکار ادامه داد: پیشنهاد عملی من این است که نباید در انتظار پنجاه میلیارد تومان بمانیم و با مبلغ ۱۰ میلیارد تومان فعلی می توانیم ۲۵۰ واحد را تکمیل کنیم.
وی افزود: منازل ساخته شده کیفیت بسیار خوبی و مزایایی از جمله شبکه برق زیرزمینی دارد و صددرصد ابنیه ۱۹۵ واحد از این ۲۵۰ واحد تکمیل شده از مدیریت بنیاد مسکن انتظار داریم برای تکمیل بقیه این واحدها با ما همکاری کند.
سپس معاون عمرانی استانداری خوزستان گفت: قطعا تاکنون کارهای خوبی انجام شده و نباید بگذاریم شرایط به گونه ای شود که مردمی که جابجا شده اند، حسرت زندگی در همان مناطق آلوده را داشته باشند.
وی افزود: خبرهایی از تبدیل شدن خانههای تخریب شده و آلوده به نفت و گاز به محلی برای تجمع معتادان رسیده است که از شرکت نفت خواستاریم به این قضیه رسیدگی کند و اگر برنانه ای برای تغییر کاربری مناطق مزبور به فضای سبز دارد حتما آن را مدنظر قراردهد.
وی ابراز امیدواری کرد که اجرای مطلوب این پروژه، به عنوان پایلوتی برای ساخت خانههای پاک، بهجای خانههای آلوده در کشور مد نظر قرار گیرد.
این مطالب در حالی عنوان می شود که یک منبع آگاه به خبرنگار خوزنیوز گفت: درست است که ناکنون ۳۱۰ واحد مسکونی جدید به شهروندان واگذار شده، اما این که چه تعداد از این ۳۱۰ خانوار به منازل جدید سکونت کرده اند، نیاز به تامل بیشتری دارد.
وی افزود: همچنین در رابطه با منازلی که در مناطق آلوده بوده و اکنون تخریب شده، شرکت نفت باید یا شهرداری با محوریت فرمانداری این مناطق را تبدیل یا پاکسازی می کردند و سند زمین ها به نام شرکت نفت زده می شد تا دیگر شاهد ساخت و ساز غیرقانونی در این مناطق نباشیم.
این شخص همچنین عنوان کرد: ساماندهی این مناطق اهمین بسیار زیادی دارد، زیرا اگر به مناطق مذکور بی توجهی شود، بار دیگر شاهد دور تسلسل قضیه و ساخت و ساز و سکونت غیرمجاز مردم در مناطق آلوده خواهیم بود.
این منبع آگاه به اهمیت واگذاری واحدها به صاحبان خانه های همجوار در مناطق آلوده اشاره کرد و گفت: چرا خانه هایی که درحال حاضر تخریب شده درقالب محله های یکپارچه نبوده تا در محل آن مثلا یک پارک ایجاد شود.
وی تاکید کرد: کار جابجایی مناطق آلوده به نفت و گاز مسجدسلیمان کار بزرگی است و جزو افتخارات نظام محسوب می شود اما باید آسیب های آن را نیز مدنظر داشته باشیم.
جابجایی مناطق آلوده به نفت و گاز مسجدسلیمان کار خوب و پسندیده ایست و به باور بسیاری، می تواند به الگویی در کشور برای جابجایی مناطق مسکونی آلوده یا مشکل دار بدل گردد. اما درنظر گرفتن مشکلات جانبی آن ازجمله نظر مردم نسبت به خانه های تازه تاسیس، دسترسی آسان این شهروندان به خدمات، چاره اندیشی برای مناطق آلوده اکنون خالی از سکنه و تسریع در پیشرفت تکمیل تمامی واحدها ضروری می نماید؛ چرا که کار نیکوکردن از پر کردن است.
منبع/ خوزنیوز