خورنا: بالاخره و پس از گذشت دو سال از هشدارهای کارشناسان مستقل و رسانه‌ها، یک عضو شورای تحقیقات سازمان آب و برق خوزستان اعتراف کرد که: گنبدهای نمکی سد گتوند دلیل اصلی شوری آب رودخانه کارون است.

دکتر ˈعبدعلی ناصریˈ روز دوشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: به دلیل دیده نشدن تمام مسایل زیست محیطی در آبگیری سد گتوند با شسته شدن گنبدهای نمکی واقع در حوزه این سد به داخل رودخانه کارون مورفولوژی رودخانه به گونه ای است که بویژه در قسمت های جنوبی به عنوان زهکش عمل می کند. عضو هیات مدیره کشت و صنعت سلمان فارسی از واحدهای تابع شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی گفت: این که کشت و صنعت های نیشکری را عامل شوری رودخانه کارون می دانند توجیه پذیر نیست.

چندی پیش مطرح شده بود که ورود زهاب واحدهای کشت و صنعت دعبل خزایی و سلمان فارسی به رودخانه کارون باعث شوری رودخانه کارون شده است. میزان شوری کارون در اردیبهشت امسال تا حدود زیادی بالا رفت و به چهار هزار و ۱۹۰ میکروموس رسید. پیش از ورود این زه آب ها، شوری آب رودخانه حداکثر دو هزار و ۳۰۰ میکروموس بود. عضو شورای تحقیقات سازمان آب و برق خوزستان گفت: در زمان آبگیری سد گتوند پیش بینی شده بود که گنبدهای نمکی در آن ایجاد شود و در این زمینه مشاور طرح(شرکت دی . اچ . آی دانمارک) مقصر است چرا که کارفرما از ایجاد این گنبدها خبر داده بود.

ناصری بر ضرورت مدیریت گنبدهای نمکی سد گتوند و تخلیه نمک های رسوب کرده در این سد تاکید و اظهار کرد: پیش از اجرای طرح باید تمهیدهای لازم در این زمینه اندیشیده می شد که نشد اما در زمان حاضر مهمترین اقدامی که می تواند موثر باشد و از شوری رودخانه کارون بکاهد تخلیه نمک از کف سد است و فناوری به اندازه ای پیشرفت کرده که امکان این کار وجود دارد. در دیدار رییس سازمان بازرسی کل کشور با استادان دانشگاه شهید چمران اهواز در فروردین سال ۹۱ رییس وقت دانشکده کشاورزی نسبت به افزایش شوری آب رودخانه کارون در نتیجه اقدام های سد گتوند و تاثیر آن در کشاورزی هشدار داده و پیگیری این موضوع را توسط سازمان بازرسی خواستار شده بود.

در این چارچوب رییس سازمان بازرسی کل کشور پس از بازدید از پروژه سد گتوند در اواخر همان ماه دستور بررسی دقیق و علمی تاثیرات این پروژه را صادر کرد. سد گتوند پایین دست ترین سد مخزنی رودخانه کارون است که مرداد سال ۹۰ توسط رییس جمهوری بهره برداری شد. این در حالی بود که از دو سال قبل آن اعتراض های رسانه ای و کارشناسی مبنی بر وجود معادن نمک در مخزن سد، موجب ایجاد تردید در بهره برداری از آن شده بود. این مساله موجب می شد آب شیرین کارون پس از تجمع در پشت سد، به صورت آب شور از سد خارج شود. پیامدهای فاجعه بار این مساله بر زمین های پایین سد آشکار بود.

دکتر ˈاسماعیل کهرمˈ کارشناس برجسته محیط زیست در بیست و چهارم اردیبهشت همان سال در یادداشتی با عنوان ˈچند نکته درباره سد سازیˈ در روزنامه تهران امروز، خواستار برچیده شدن سد گتوند علیا شد. ˈعلیرضا دایمیˈ، سرپرست معاونت امور آب و آبفای وزارت نیرو هم در اوایل سال جاری از تخلیه آب شور سد گتوند علیا خبر داد و درباره امکان شیرین سازی آب سد گتوند که در ترازهای مختلف دارای ای.سی (سختی) متفاوت است، گفته بود: به دلیل حجم زیاد آب شور نمی توان از روش شیرین سازی آب در گتوند استفاده کرد، در سد گتوند علیا باید سعی شود قسمت آب شور را تخلیه کنیم. آب در مخزن سد گتوند علیا در شش تراز دسته بندی شده که پایین ترین تراز این سد آب بسیار شور را در خود نگاه داشته و در بخش صنعت نفت می تواند کارایی داشته باشد اما تراز بالای سد گتوند که آب از آن رهاسازی می شود دارای آب با ای.سی حدود یک هزار و ۵۰۰ و قابل شرب است.

سد گتوند علیا یکی از بزرگ ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران احداث شده است. این سد، در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان قرار دارد