خورنا: رئیس مجلس شورای اسلامی با دفاع صریح از تبدیل نظام ریاستی کشور به نظم پارلمانی گفت: حرکت از نظام ریاستی به سوی نظام پارلمانی به نوعی منظم‌تر شدن ساختار کشور است، البته وضع موجود هم محسنات زیادی دارد و اشکالی ندارد.

علی لاریجانی درخصوص بیانات اخیر رهبری مبنی بر اینکه شرایط نظام فعلی سیاسی کشور ریاستی است اما اگر در آینده احتمالاً دور احساس شود نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولین بهتر است هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد اظهار داشت: بعضی کشورها در نظام سیاسی خود شیوه ای کاملا پارلمانی را اجرا می‌کنند در این کشورها رئیس‌جمهور به وسیله پارلمان انتخاب می‌شود، این شیوه نکات مثبتی دارد البته اینکه زمان پیاده کردن چنین شیوه‌ای چه زمانی باشد بحثی است که باید روی آن بررسی دقیق انجام شود.

نظام پارلمانی کاملاً عقلایی است

وی با بیان اینکه اصولا سطوح بالا و مدیریت استراتژیک جایی است که افراد باید از یک خبرگی و ورزیدگی و تجربه بالا در اداره کشور برخوردار باشند، گفت: تشخیص این امر گاهی بوسیله نخبگان انجام می شود و گاهی مستقیما مردم انتخاب می کنند. به عنوان مثال در مورد انتخاب رهبری که باید شرایط فرد با دقت بررسی شود مجلس خبرگان تشخیص شرایط فرد را برعهده دارد.

رئیس مجلس افزود: این شیوه انتخاب کاملا عقلایی است که مردم نخبگان را انتخاب کنند و آن نخبگان رهبری و شرایطتش را بررسی کنند.

وی گفت: در مورد سطوح بالای کشور نیز چنین شیوه انتخابی معنا دارد و معقول است باید برای جایگاهی مانند جایگاه ریاست‌جمهوری که بسیار حساس است فرد مورد نظر با دقت انتخاب شود.

وی با بیان اینکه در شیوه پارلمانی نخبگانی که به وسیله مردم انتخاب می‌شوند شرایط ریاست‌جمهوری را در فرد مورد نظر بررسی می‌کنند، گفت: در نظام پارلمانی منتخبین مردم با دقت تجربه، سابقه مدیریتی، ورزیدگی سیاسی و دیپلماسی افراد برای پست ریاست‌جمهوری را بررسی می‌کنند.

نظام ریاستی تنها با احزاب قوی موفق خواهد بود

وی افزود: البته نظام‌‌های ریاستی در کشورهایی که احزاب بزرگ وجود دارد موفق است زیرا احزاب بزرگ خودشان مثل سیستم فیلترینگ عمل می‌کنند و در حزب افرادیکه سابقه و تجربه کافی دارند برجسته می‌شوند.

لاریجانی با بیان اینکه در کشور ما احزاب قوی نبوده و عملکردی این‌چنینی ندارند اظهار داشت: یکی از نکات مهم سخنان رهبری در کرمانشاه هم مربوط به احزاب بود با موضع‌گیری ایشان کاملاً روشن شد که نظام مردم‌سالاری اگر درونش احزاب ایدئولوژیک و قوی فعال باشند می‌تواند بسیار مطلوب باشد.

بیانات رهبری به معنای بازگشت به ساختار دهه اول انقلاب نیست

رئیس قوه مقننه در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا برقراری نظام پارلمانی به معنای بازگشت به شرایط سیاسی قبل از سال ۱۳۶۸ و احیای نخست وزیری است، گفت: گاهی رئیس‌جمهور می‌تواند از درون پارلمان انتخاب شود یعنی مثل رهبری با واسطه از طریق نخبگان منتخب مردم انتخاب شود که در این شیوه اختیارات رئیس‌جمهور مثل نظام ریاستی و همین حدود است.

وی با اشاره به اینکه در گذشته در نظام سیاسی که نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور وجود داشت مشکلاتی بوجود آمده بود گفت: در این نظام رئیس‌جمهور با رای مردم انتخاب می‌شد اما اختیارات زیادی نداشت و بالعکس نخست‌وزیر که با رای مجلس انتخاب می‌شد اختیارات زیادی داشت. همیشه این دو مقام اجرایی مشکلاتی با هم داشتند حذف نخست‌وزیری در آن زمان منطق قابل اتکایی داشت.

لاریجانی افزود: رهبری در این سخنرانی در رابطه با احیای نخست‌وزیر صحبت نکرده‌اند بلکه صحبت‌های ایشان به این امر توجه داشت که رئیس‌جمهور با رای مستقیم مردم انتخاب شود یا بوسیله نخبگانی که مردم انتخاب کرده‌اند.

رئیس مجلس تاکید کرد: من از درون و متن سخنان رهبری نظری مبنی بر احیای پست نخست‌وزیری استنباط نکردم.

لاریجانی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه چرا رهبری بر قید آینده احتمالاً دور تاکید کردند اظهار داشت: به نظرم عبارتی که رهبری مطرح کردند به شکل دیگری بود خیلی عجله نکنید. حرف‌های ما حدسی است.

نظام پارلمانی ضد دیکتاتوری است

وی در واکنش به شانتاژهای خبری رسانه‌های غربی مبنی بر اینکه نظام با طرح چنین پیشنهادی به دنبال دیکتاتوری و محدود نمودن اختیارات رئیس‌جمهوری است، اظهار داشت: پیشنهادات رهبری ضددیکتاتوری است. انتخاب رئیس‌جمهور به وسیله نخبگان منتخب مردم به این معناست که مجلس کاملاً رئیس‌جمهور را تحت نظر می‌گیرد و از او بازخواست می‌کند. این حرکت به معنای مسئولیت‌پذیر کردن بیشتر جایگاه رئیس‌جمهور است.

نماینده قم در مجلس با بیان اینکه مجلس یک نهاد مردمی است و مردم هر شهر نماینده خود را برای حضور در خانه ملت انتخاب می‌کنند تاکید کرد: نماد اصلی دموکراسی در پارلمان است. این نماد اصلی در نظام پارلمانی رئیس قوه مجریه را انتخاب و از او بازخواست می‌کند بنابراین رئیس‌جمهور باید در همه امور در مقابل مجلس پاسخ‌گو باشد.

وی در پاسخ به این سئوال که هم اکنون نیز رئیس‌جمهوری در مقابل مجلس موظف به پاسخ‌گویی است و به نظر می‌رسد نظام پارلمانی اختیارات وی را محدود می‌کند گفت: اجرای نظام پارلمانی به معنای محدود کردن رئیس‌جمهور نیست. بلکه رئیس‌جمهور می‌تواند همه این اختیارات نظام ریاستی را داشته باشد اما در مقابل ملت هم پاسخ‌گو باشد.

نظام پارلمانی اختیارات رئیس‌‌جمهور را محدود می‌کند

لاریجانی با بیان اینکه در نظام ریاستی رئیس‌جمهور رای جداگانه‌ای از مردم گرفته و در برخی مواد قانون اساسی نیز اختیاراتی به او داده شده تصریح کرد: زمانی که رئیس‌جمهور به وسیله مجلس انتخاب شود پارلمان راحت‌تر با او کار می‌کند و می‌تواند بعضی از اختیارات وی را محدود کند.

رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه زمانی که نمایندگان ملت رئیس‌جمهور را انتخاب کنند راحت‌تر با او کار می‌کنند، گفت: اظهار نظر تحلیل‌گران غربی مبنی بر اینکه نظام پارلمانی در ایران حرکت به سوی دیکتاتوریست حرف مفتضحانه‌ای است. اگر اینطور باشد نظام انگلیس حتما دیکتاتوری است چون در آن نظام نیز نخست‌وزیر به وسیله پارلمان انتخاب می‌شود.

لاریجانی تاکید کرد: این جهت‌گیری‌های رسانه‌ای در برابر فرمایشات رهبری کاملاً مفتضح است زیرا نهاد اصلی که حقوق مردم را صیانت می‌کند پارلمان است.

حرکت از نظام ریاستی به نظام پارلمانی منظم شدن ساختار کشور را در پی دارد

وی با بیان اینکه حرکت از نظام ریاستی به سوی نظام پارلمانی به نوعی منظم‌تر شدن ساختار کشور است، گفت: البته وضع موجود هم محسنات زیادی دارد و اشکالی ندارد. در کل نظام ما از نظر ساختار قانون اساسی نظام خوبیست و با همین وضع هم می‌توان خوب کار کرد.

رئیس مجلس افزود: یک مقدار از مشکلات مربوط به سلایق و تجربیات است. اما نظر رهبری درباره نظام پارلمانی هم از پشتوانه دقیقی برخوردار است که انضباط بیشتری در ساختار کشور ایجاد شود و وقت کمتری صرف هماهنگی‌های ۳ قوه شود. فکر می‌کنم این حرکت رو به پیشرفت است.

لاریجانی تاکید کرد: با استقرار نظام پارلمانی هماهنگی قوا بیشتر می‌‌شود و راحت‌تر تصمیم‌گیری می‌شود و برخی این اختلاف‌نظرها کاهش می‌یابد.