خورنا: مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ – پس از حدود یک دهه بن بست- از پنجشنبه گذشته به طور فشرده در ژنو سوییس جریان دارد، با ورود وزرای امور خارجه کشورهای مذاکره کننده به ژنو، به یک ˈتوافق بزرگˈ نزدیک شده و آن را محتمل ساخته است.

این مذاکرات که پس از دیدار ˈمحمدجواد ظریفˈ وزیر امور خارجه ایران با همتایان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی خود، با نشست سه جانبه ظریف، ˈجان کریˈ و ˈکاترین اشتونˈ در پشت درهای بسته ابعاد گسترده و تعیین کننده ای یافته، پیشبرد یک دیپلماسی مدرن و تحول بنیادین بین المللی را رقم زده است.

بر اساس برخی گمانه زنی ها،توافق نهایی در حال تحقق است و به همین دلیل علاوه بر حضور وزرای امور خارجه ایران، آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان، وزرای امور خارجه روسیه و چین نیز به ژنو فراخوانده شده اند تا شریک این رویداد بزرگ باشند.

قرار است وزیران امور خارجه روسیه و چین امروز – شنبه- به جمع وزیران خارجه چهار کشور عضو گروه ۱+۵ یعنی آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان بپیوندند.

در همین راستا، خبرگزاری روسی ˈایتارتاسˈ تایید کرد که ˈسرگئی لاوروفˈ وزیر امور خارجه روسیه به مذاکرات هسته ای جاری در ژنو میان ایران و گروه ۱+۵ ملحق می شود.

لاوروف که قصد دارد برای ملحق شدن به مذاکرات هسته ای عازم ژنو شود، ابراز امیدواری کرده است که حضور در این مذاکرات به دستیابی به نتایج مثبت کمک کند.

گزارش ها همچنین حاکی است، «وانگ یئی» وزیر امور خارجه چین نیز برای سفر به ژنو به منظور پیوستن به جمع وزیران امور خارجه تمام کشورهای گروه ۱+۵ در مذاکرات آماده شده است.

پیشرفت مذاکرات به گونه ای ملموس و قابل پیش بینی بوده است که ˈسرگئی ریابکوفˈ معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه اعلام کرد: ˈجهان در انتظار نتایج مثبت از مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در ژنو استˈ.

ریابکوف، روز جمعه به ریانووستی گفت: مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ به سطح وزیران ارتقاء یافته است و امیدواریم در این مذاکرات نتایج مهمی به دست آید.

معاون وزیر امور خارجه روسیه، افزود:امیدواریم تا روز شنبه به نتیجه ای درازمدت که جهان در انتظار آن است، برسیم.

مقام های روسیه همچنین اعلام کرده اند که ˈاز مذاکرات ژنو انتظارات بزرگی دارندˈ.

ˈآلکساندر لوکاشویچˈ سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، روز جمعه در گفت وگو با خبرنگاران گفت: مذاکرات امروز با توجه به برنامه دیدار کری با ظریف، سرعت خاصی یافته است.

به گزارش ایرنا، وی یادآوری کرد: ایران گام هایی را برای اجرای خواسته های گروه ۱+۵ بر می دارد و در مقابل بخشی از تحریم ها در باره این کشور لغو می شود.

وی با بیان اینکه ˈدر یک دور دستیابی به این توافق دشوار و تنظیم آن در یک سند مشکل استˈ، اظهار داشت: ˈاما اگر طرفین توانستند به این هدف برسند، گام بزرگی برداشته شده استˈ.

در این حال، اگر چه وزیر امور خارجه آمریکا از وجود ˈفاصله میان نظرات طرفینˈ سخن گفته، ولی در عین حال افزوده است: ˈآمده ایم نظرات را به یکدیگر نزدیک کنیمˈ.

ˈلوران فابیوسˈ وزیر امور خارجه فرانسه نیز از پیشرفت در مذاکرات ایران و گروه ۱+۵خبر داده و گفته است: ˈهدف دستیابی به توافقی است که بتوانیم گام محکمی برداریمˈ.

اما، همزمان با برداشته شدن گام های جدی از سوی ایران و گروه ۱+۵ برای رسیدن به توافق نهایی در مسیر حل برنامه هسته ای، ˈبنیامین نتانیاهوˈ نخست وزیر رژیم صهیونیستی، درباره توافق بزرگ احتمالی در ژنو با یاس و ناامیدی سخن گفته و خشمگین شده است.

نتانیاهو روز جمعه پس از ملاقاتی کوتاه با جان کری (قبل از عزیمت وی به ژنو) در فرودگاه ˈبن گوریونˈ، با چهره ای برافروخته در جمع خبرنگاران گفت: ˈایران هرآنچه که را که می خواست در ژنو بدست آورد، بدون آنکه بهایی بپردازد و تیم مذاکره کننده ایرانی امروز خوشحال و راضی در ژنو مشغول مذاکره استˈ.

بسیاری از محافل سیاسی و رسانه ای بین المللی معتقدند، روند سازنده مذاکرات و سفر غیرمنتظره وزرای امور خارجه گروه ۱+۵ نشان می دهد که امکان یک توافق بزرگ بین طرفین فراهم شده است.

به رغم آنکه بسیاری از تحلیلگران و صاحبنظران دستیابی به توافق زودرس بین ایران و گروه ۵+۱ را محتمل نمی دانستند، اما به نظر می رسد که مذاکرات جاری در ژنو به نقطه عطف خود نزدیک شده است و نشست جاری ژنو، توافق های انجام شده در سعدآباد، – زمانی که ˈحسن روحانیˈ رییس جمهوری فعلی ایران، ریاست هیات مذاکره کننده ایران در کسوت دبیر شورای عالی امنیت ملی را بر عهده داشت- گامی در جهت عادی سازی روابط ایران با کشورهای بزرگ در نظام بین الملل را تداعی می کند.

اگر چه به نظر می رسد که توافق مهم در راه است، اما در عین حال نباید اختلافات را تمام شده تلقی کرد، زیرا طرح این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است که آینده مذاکرات هسته ای به خصوص در ارتباط با پروتکل الحاقی چگونه رقم خواهد خورد.

ایران در سال ۲۰۰۵ پروتکل الحاقی را پذیرفت، اما به دلیل اعمال تحریم های اقتصادی، اجرای این پروتکل را تا زمان پایان تحریم ها متوقف کرد.

از سوی دیگر، کشورهای غربی باید بتوانند فرآیندی را در دستور کار قرار دهند که منجر به اعتمادسازی متقابل در برابر الگوهای رفتاری ایران شود.

توافق احتمالی ایران و گروه ۱+۵ یک واقعه مهم تاریخی – نه تنها برای ایران، بلکه در عرصه بین المللی- محسوب می شود و قاعده برد – برد را تحقق خواهد بخشید.

سطح مذاکرات، چگونگی و شیوه ورود به بحث ها، موضع گیری های به دور از احساسات و تمرکز بر دغدغه های مشترک از مهمترین جلوه های جدی بودن طرفین جهت برون رفت از این بحران است.

با توجه به این امر،انتظار می رود طرفین با حفظ روندی که از نیویورک آغاز شده و نیز پیشبرد راهبردهایی که در مذاکرات پیشین ژنو در مورد آن توافق کردند، در مذاکرات جاری ژنو در تعامل نزدیک تری نسبت به یکدیگر برای حل بحران یاد شده قرار گیرند.

در عرصه ای که قدرت های غربی به ویژه آمریکا، بسیاری از بحران های خود ساخته را با ˈتهدیدˈ، ˈجنگˈ و ˈارعابˈ به اصطلاح حل کرده اند، موفقیت دیپلماتیک برای حل یک بحران پیچیده در راه است. دیپلماسی برد – برد و توجه به خواسته ها و دغدغه های طرفین در فضایی اعتمادساز این مهم را رقم می زند.

ˈمحمد جواد ظریفˈ وزیر امور خارجه ایران، روز جمعه در ژنو اعلام کرد: ˈحسن نیت طرف مقابل، ضمانت اجرایی این توافقنامه استˈ.

به دنبال آن، ˈباراک اوباماˈ رییس جمهوری آمریکا، در گفت وگو با شبکه تلویزیونی ان.بی.سی اعلام کرد که در صورت دستیابی به توافق مرحله بندی شده، جامعه بین الملل می تواند برخی از تحریم ها را علیه ایران لغو کند.

بر اساس گزارش های منتشره، همه اعضای ۱+۵ چارچوب توافق شده ایران را قبول و تأکید دارند که این چارچوب باید مبنای ادامه مذاکرات قرار گیرد.

۱۰ سال از مذاکرات هسته ای ایران می گذرد. اکنون ˈحسن روحانیˈ با پشت سر گذاردن دورانی سخت و پیچیده، موفقیت اندیشه خود را شاهد است. اندیشه ای مبتنی بر این که

ˈهمه مناقشات سیاسی را حتی در فضای تهدید و سایه شوم جنگ، می توان با گفت و گو حل کردˈ.

مذاکرات ژنو وارد مرحله حساس، تعیین کننده و امیدبخشی شده است، دولت روحانی در حال دستیابی به یک موفقیت بزرگ بین المللی و افزایش ضریب امنیت ملی، منافع ملی و مصالح ملی است. مردم ایران خواهان تعامل در گفت وگوهای هسته ای و حل این مشکل هستند. روند موجود آنان را راضی و خشنود ساخته است.