خورنا: از ابتدای سال ۸۰ که پروژه ساخت سد گتوند کلید خورد و مراحل اجرایی را پشت سر گذاشت، تاکنون بارها موضوع سازند گچساران و گنبدهای نمکی در بستر دریاچه این سد، و تاثیر آن بر کیفیت آب کارون به سوژه ای مهم برای رسانه ها و محلی برای اظهار نظر کارشناسان و مدیران استانی تبدیل شده است.

سد گتوند در شمال خوزستان با هدف کنترل سیلاب، تولید برق و آبیاری زمین های کشاورزی احداث شد، اما اینک دغدغه مسوولان شوری آب رودخانه کارون است که تهدیدی برای زمین های کشاورزی پایین دست به شمار می رود.

از زمان آبگیری سد گتوند، مدیران ارشد استان با وجود قبول مشکلات موجود در بستر این سد، همواره از این طرح ملی حمایت کرده و مدیران سد نیز به گفته خودشان،با هماهنگی با مدیران ارشد استان میزان ای سی خروجی سد را به گونه ای تنظیم کرده اند که تاکنون برای زمین های کشاورزی منطقه گتوند و شوشتر مشکلی پیش نیامده است.

این درحالی است که چندی پیش استاندار خوزستان در نشست ستاد خشکسالی، پس از اعلام میزان ای سی (شوری آب)منطقه گتوند و ای سی خروجی این سد، با انتقاد از عملکرد شرکت آب نیرو، با اشاره به اینکه شرکت آب نیرو تضمین داده بود که ای سی خروجی آب سد گتوند از یک هزار میکروموس بیشتر نخواهد شد، میزان ای سی آب در منطقه گتوند را یک هزار و ۶۹۸ میکروموس و خروجی سد را نیز یک هزار و ۳۵۰ میکروموس اعلام کرد.

سید جعفر حجازی با انتقاد ازعملکرد مدیران سازمان آب و برق خوزستان در دیر اعلام شدن افزایش ای سی آب درمقطع گتوند افزود: در این خصوص نامه ای برای رییس جمهور و وزیر نیرو ارسال خواهد شد.

مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان نیز با تایید مشکلات شوری آب سد گتوند، و مشکلاتی که برای منطقه گتوند به وجود آورده از ارایه گزارش های بسیاری در این خصوص به سازمان محیط زیست کشور و طرح شکایت از شرکت آب و نیرو به عنوان متولی سد گتوند خبر داد.

* آب نیرو به عنوان متولی به تعهدات خود پای بند است

مجری سد و نیروگاه گتوند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارکرد: بر اساس توافقات انجام شده با مدیران استان، از ۱۵ اسفند سال ۹۱ ، معین شد که ای سی خروجی آب سد گتوند زیر یک هزار و ۵۰۰ میکروموس باشد.

کریم شیبانی بیان داشت:ای سی خروجی سد بر اساس توافقات انجام شده با مدیران استانی تنظیم شده، و با توجه به اینکه در سال ۹۲ هنوز نشستی با مدیران استان برگزار نشده، ای سی خروجی سد بر اساس توافقات قبلی تنظیم شده است.

شیبانی که معتقد است از زمان آبگیری سد گتوند ،هر مشکلی که برای رودخانه کارون به وجود آمده، از سد گتوند به عنوان منشا اصلی مشکلات نام برده شده ، گفت: بر اساس ارزیابی انجام شده ،بالا بودن ای سی آب در مقطع اهواز نشان می دهد که آب رودخانه کارون در این مسیر با مشکلات بسیاری روبه رو است، و اینکه در شاخه رودخانه گرگر چه اتفاقاتی می افتد که شوری آب افزایش یافته، باید مورد بررسی قرار گیرد.

وی با اشاره به این که به تازگی گروهی از سوی سد گتوند میزان ای سی آب شاخه گرگر را بررسی کرده اند، نتیجه این بررسی ها را حاکی از این دانست که میزان ای سی آب در شاخه گرگر و رودخانه دز در مسیر بند قیر به شدت بالا رفته و این بالا رفتن ای سی در کیفیت آب کارون بسیار تاثیر گذار بوده است.

مجری سد گتوند با اشاره به اینکه تعهد سد گتوند خروجی آب با ای سی یک هزار و ۵۰۰ میکروموس بوده گفت: تا پیش از ۱۵ اسفند سال ۹۱ ای سی خروجی سد به یک هزار و ۶۰۰ میکروموس نیز رسید، اما با توافق با مدیران اجرایی خوزستان معین شد از تاریخ ذکر شده، خروجی سد گتوند با ای سی یک هزار و ۵۰۰ میکروموس تنظیم شود.

وی ادامه داد:در این حالت نیز با توجه به اینکه استاندار خوزستان میزان ای سی خروجی را یک هزار و ۳۵۰ اعلام کرده بازهم سد به تعهدات خود بر اساس توافق پارسال عمل کرده است.

وی مدعی است:مشکل اصلی رودخانه کارون آلایندگی هایی است که در مسیر رودخانه کارون به سمت شهر اهواز تا آبادان وارد این رودخانه می شود و باید بررسی جدی در این زمینه انجام شود.
مجری سد و نیروگاه گتوند در خصوص بحث انتقال آب شور به خلیج فارس ، کمبود اعتبار را دلیل اصلی عملی نشدن این طرح اعلام داشت و گفت: هم اکنون مطالعات کار انتقال آب شور سد به خلیج فارس انجام شده و اسناد مناقصه این طرح نیز آماده است.

شیبانی بیان داشت: اعتبار مورد نیاز این طرح دو هزار میلیارد ریال است که در صورت تامین این اعتبار از سوی دولت این طرح اجرایی می شود.

*ای سی آب کارون در مسیر اهواز به دارخوین به شدت افرایش یافته است

اما در خصوص وضعیت سد گتوند و بالارفتن میزان شوری آب منطقه گتوند، معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان می گوید:آلاینده های موجود در مسیر گتوند- اهواز و اهواز به دارخوین بیشترین آسیب را به رودخانه کارون وارد کرده است.

فتح ا… دهکردی با اشاره به بالارفتن میزان ای سی خروجی سد گتوند بیان داشت: مدیران سد بر اساس توافق پارسال، آب را با ای سی یک هزار و ۵۰۰ میکروموس رها می کنند و امسال هنوز نشستی با مسوولان سد در خصوص میزان ای سی خروجی این سد برگزار نشده است.

وی افزود: رودخانه کارون ۱۰۰ کیلومتر طول دارد و میزان ای سی این رودخانه از بالاترین نقطه که سرچشمه های آن در استان چهار محال و بختیاری است با ۳۰۰ میکروموس وارد دشت های خوزستان می شود.

معاون حفاظت و بهره بردای از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد: از استان چهارمحال و بختیاری تا دشت خوزستان ۶۰۰ کیلومتر فاصله وجود دارد و تا وارد شدن آب این رودخانه به سد گتوند میزان ای سی به یک هزار می رسد که این آب با همان ای سی نیز از سد گتوند خارج می شود.

دهکردی بیان داشت: در حالی که تا رسیدن رودخانه کارون به اهواز، میزان ای سی این رودخانه حداقل به یک هزار و ۳۰۰ میکروموس افزایش می یابد و در ادامه مسیر تا دارخوین نیز این میزان به بالای سه هزار میکروموس می رسد.

وی وجود کشت های مختلف در مسیر کارون را عامل اصلی افزایش ای سی آب اعلام کرده و می گوید: در مقطع اهواز به دارخوین، ای سی آب نسبت به مقطع گتوند به اهواز سه ونیم برابر افزایش پیدا می کند و مشکل اصلی زه کش هایی است که در طول مسیر وجود دارد.

*مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر خوزستان:سد گتوند همچنان عامل اصلی شوری کارون

اما در سال های اخیر از زه آب های شرکت های توسعه نیشکر خوزستان نیز به عنوان یکی از مشکلات اصلی کارون نام برده می شود که چندی پیش مدیر عامل این شرکت در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با رد تمامی اتهامات وارده به کشت و صنعت های نیشکر در استان اقدامات سد گتوند را باعث شوری آب در واحدهای جنوبی این صنعت دانست.

نسیم صادقی نه تنها اتهامات وارده به کشت و صنعت های نیشکر را رد کرد،بلکه خواستار همکاری سازمان آب و برق خوزستان در عرضه آب شیرین از سوی این سازمان به طرح های توسعه نیشکر شده و اقدامات سد گتوند را موجب افزایش میزان شوری آب در واحدهای جنوبی تا ۲.۷ میلی موس دانست.

به گفته وی، میزان ای سی مطلوب آب برای کشت نیشکر و گندم باید بین ۱.۵ تا ۱.۷ میلی موس باشد و این میزان ای سی موجب خسارت به کشت و صنعت ها شده است.

صادقی افزود: چندی پیش در مقطعی، بخشی از آب سد کارون و شطیط جمع آوری و در سد دز رهاسازی شد که همین امر موجب شد آب مطلوبی به منطقه سرریز شود، اما متاسفانه دوام چندانی نداشت.

وی تاکید کرد: به طور قطع میزان شوری آب در افزایش و کاهش تولید تاثیر بسزایی دارد بنابراین از سازمان آب وبرق خوزستان انتظار می رود تمهیداتی را برای کاهش ای سی آب در نظر بگیرند.
بر این اساس اظهارات گفته شده از سوی مسوولان سد گتوند، کشت و صنعت های نیشکر، متولیان فاضلاب ورودی به رودخانه کارون در مقطع های مختلف، ورود زه آب های حدود یک هزار واحد غیر مجاز پرورش آبزیان در شاخه گرگر،که حداقل ۵۰۰ واحد آن در چهار سال گذشته ساخته شده و بسیاری عوامل دیگر،هیچ کدام خود را عامل بالا رفتن ای سی و شوری آب کارون نمی دانند! اما امیدواریم مسوولان تلاش کنند تا دلیل اصلی بالا رفتن ای سی رودخانه کارون و در نتیجه از بین رفتن زمین های کشاورزی استان هرچه سریع تر شناسایی شود زیرا گفته می شود ای سی آب در منطقه دارخوین در جنوب خوزستان به چهار هزار میکروموس هم رسیده است.