زینب شریفی

پیش از این و در یادداشت‌های متعدد از این‌که رامشیر چه دارد و چه ندارد سخن‌های بسیار رفت. از نام و نشان این گستره تا پیشینه‌ی باستانی – تاریخی، مؤسسان و بانیان و حتی ترسیم چشم‌اندازی که نه به‌همت دست اندرکاران که به‌منت هوش مصنوعی برای آن مفروض داشته شد. بر این اساس توجه به مقوله‌ی فرهنگ در شهرستان رامشیر از بدیهیات تشخیص داده شد. این معنا آن‌جا که انواع ملت‌ها در برهه‌های مختلف تاریخی با تکیه بر نشانه‌های فرهنگی نظیر: تاریخ و هویت، دین و مذهب، زبان و ادبیات به چشم‌اندازهای نیکِ سیاسی – مذهبی – اقتصادی خویش دست یافته، بقا و رشدشان را تضمین کرده‌اند بر لزوم توجه به بافت سنتی شهرها و روستاهای استان خوزستان تأکید می‌کند تا در گستره‌ای که تنوع قومیتی را یک فرصت می‌داند بهره‌برداری به‌سزایی نیز از آن به‌عمل بیاورد.

رامشیر یکی از هزاران گستره‌ای است که با برخورداری از تنوع قومیتی، حرکت از سنت به مدرنیته را در اواسط دهه‌ی هفتاد شمسی شروع کرد. تحولی که اگرچه در ابتدا آرام اما همه‌جانبه صورت گرفت تا به‌فاصله‌ی کمی از انقلاب تکنولوژی در اواسط دهه‌ی هشتاد، بخش‌های شهری و روستایی آن در حوزه‌های: مسکن، خوراک و پوشاک تغییرات قابل توجهی را رقم بزنند. محسوس‌ترین این تغییرات فاصله گرفتن از خانه‌سازی سنتی و روی آوردن به بناهای مهندسی – آپارتمانی بود، امری که مستلزم تبدیل و تحول مجموعه‌ای از کنش‌های فردی – اجتماعی در سطوح نظارتی – اجرایی هم بود.

به‌مرور این تحولات در سایر نیازهای اساسی نظیر: خوراک و پوشاک نیز پی گرفته شد تا رامشیر حد فاصل ورود به قرن جدید شکل و شمایلی یک‌دست پیدا کند. اندکی بعد جولان فضای مجازی و تمرکز نهادهای فرهنگی بر احیای مؤلفه‌های هویتی اقوام ایرانی، نگاه‌ها را به گذشته معطوف کرد؛ امری که در مراسم افتتاحیه‌ی انجمن ایرانی تاریخ شاخه‌ی رامشیر نیز تصریح و تأکید شد تا در عصر تاریخ‌سازی برخی فرقه‌ها و نحله‌ها، اقوام مختلف رامشیری به ثبت و ضبط مؤلفه‌های هویتی خویش روی آورده، آن‌ها را از صفحات تاریخ بیرون بکشند.

در همین راستا قومیت‌های گوناگون بر آن شدند تا به برخی عناصر فرهنگی در حوزه‌های لباس و خوراک در مناسبات اجتماعی توجه خاص نشان بدهند. این معنا که نشانه‌های وافر آن هنوز در روستاهای شهرستان مشهود بود کم کم به وادی مناسبت‌های ملی – مذهبی فی‌المثل راهپیمایی‌ها، همایش‌های همگانی، اعیاد فطر، قربان و نظایر آن نیز کشیده شد تا محمل بسیار مناسبی در اختیار علاقه‌مندان به تراث قرار دهد. بر این اساس پوشیدن دشداشه و التزام چفیه، برپایی چادرهای عربی در گردهمایی‌ها، شرکت گروه‌های مختلف قومیتی در انواع نمایشگاه‌ها، برگزاری نشست‌های شاهنامه‌خوانی، احیای جشن‌های گرگیعان و رسم هوسه، تشمال‌زنی در انواع مراسم و روی آوردن تعدادی از کسبه‌ی شهرستان به راه‌اندازی مراکز عرضه و فروش خوراک و پوشاک سنتی نمونه‌هایی از توجه عمومی به مؤلفه‌های ارزشمند هویتی در رامشیر تلقی شد. حرکت‌هایی که اگر چه با حمایت نهادهای دولتی و تأیید آن‌ها اما کاملاً خودجوش و در پاسخ به نیاز زمانه صورت گرفت.

در همین راستا حرکت‌های احیاکننده‌ی تراث نیازمند سازوکاری جدی‌تر برای بیرون کشیدن سایر مؤلفه‌های زیست سنتی از دل تاریخ است؛ اقداماتی که با تکیه بر عناصر ارزشمند تاریخی – مذهبی – اجتماعی به زندگانی آحاد جامعه معنا و مفهوم جاودانه ببخشند چه، همین مؤلفه‌ها قرون متمادی سبب ماندگاری انواع اقوام در گستره‌ی ایران بوده است.

بر همین اساس انتظار می‌رود که نهادهای فرهنگی – نظارتی – اجرایی در شهرستان رامشیر:

– با عنایت به جغرافیای دشت‌گونه‌ی شهرستان به ساخت منازل مسکونی سنتی توجه ویژه نشان دهند.

– با توجه به عدم وجود هتل – مسافرخانه در شهرستان به ساخت مضیف‌های سنتی عربی – سیاه‌چادرهای بختیاری جهت پذیرایی از مهمانان و مقامات دولتی روی بیاورند.
– به جذب سرمایه‌گذار برای احیای روستاهای باستانی – تاریخی نظیر: دهیلی، شعیطه، رمله، قلعه شرهان و غیره همت بورزند.

– برای بازگشت و متمرکز نمودن اشیای باستانی – تاریخی یافت‌شده در مناطق مختلف شهرستان رامشیر به احداث موزه مبادرت بورزند.

– به‌مثابه‌ی بسیاری شهرهای دیگر در ایران به تعیین یک روز برای رامشیر اقدام نمایند.

– به احیای نام شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخی – مذهبی – فرهنگی شهرستان هم‌چون امام‌زاده سید هاشم موسوی – میر عبدالله راشدی مؤسس دوم خلف‌آباد – مزبان امیری شاعر و دیگران از این‌دست بپردازند.

– با عنایت به پتانسیل بسیار بالای افراد تحصیلکرده در شهرستان به حمایت از برگزاری همایش “رامشیرشناسی” با مشارکت سه‌گانه‌های: دانشگاه پیام نور – اداره‌ی میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری – انجمن ایرانی تاریخ شاخه‌ی رامشیر برخیزند.

– نسبت به احیای نان سنتی اقوام مختلف رامشیر به‌ویژه در بخش شهری اهتمام بورزند.

– با توجه به ظرفیت بالای تولید هندوانه در شهرستان، نسبت به ثبت این میراث ملموس و تعیین یک روز به‌عنوان “روز هندوانه‌ی رامشیر” سعی وافر به‌کار بندند.

– روز خرمای رامشیر – هفته‌ی سبزی‌کاری – پاس‌داشت باغ مستوفی و مناسباتی از این‌دست که بر ظرفیت‌های کشاورزی شهرستان تأکید می‌کنند نیز می‌توانند به نام‌داری شهرستان در سطوح محلی و ملی بیانجامند.

– به ثبت استانی – ملی بازی‌های محلی اقوام مختلف رامشیری مبادرت بورزند.

– به جذب سرمایه‌گذار برای برپایی کارگاه‌های دوخت و عرضه‌ی لباس محلی اقوام رامشیری روی بیاورند. این موضوع به‌ویژه در بحث اشتغالزایی بانوان عرب، بختیاری، ترک، کورد و حتی افغانستانی ساکن شهر رامشیر بسیار ثمرده است.

– به برپایی همایش‌های قصه‌گویی سالمندان رامشیری با هدف انتقال فرهنگ گذشته به نسل آینده روی بیاورند.

این موارد و بسیاری دیگر علاوه‌بر پویایی آحاد جامعه به ارائه‌ی یک چهره‌ی فرهنگی از شهرستان رامشیر انجامیده، اصالت و دیرپایی آن‌ها را به سایر نقاط مخابره می‌نماید.