پل ۷۷‌ساله یکی از جاذبه‌های دیدنی اهواز

خورنا: پل سفید اهواز یا پل معلق نام یکی از پل‌های شهر اهواز می‌باشد که یکی از نمادهای شهر اهواز محسوب می‌گردد.

 

به گزارش خورنا از اهواز، این پل در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بر روی رودخانه کارون ساخته شده ‌است. این پل دارای دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری است. یک مهندس آلمانی به اتفاق همسر مهندسش شروع به ساختن ساختمان این پل کرد و کار را تا مرحله سوار کردن یکی از هلالی‌ها با موفقیت پیش برد ولی انگلیسی‌های حاکم بر شرکت نفت در آن زمان لوازم و ادواتی را که در اختیار سازنده پل گذارده بودند از جمله جرثقیلی که با آن هلالی اول را بالا کشیده و مهار کرده بود پس گرفتند که این عمل انگلیسی‌ها باعث دق کردن و مرگ مهندس آلمانی سازنده پل شد. پس از چندی سرانجام زن مهندس آلمانی با ابتدایی‌ترین وسایل ممکن آن زمان و به کار گرفتن چند دوبه به جای جرثقیل، هلالی دوم را بر اسکلت پل سوار کرد و ساختمان آن را به پایان رساند و پل را آماده تحویل و بهره‌برداری کرد.

در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۱۲ از طرف ریاست اداره بهره‌برداری راه ‌آهن ناحیه جنوب اهواز (اریک کسوندسن) و معاونت فنی و مهندسی سیف‌الله‌خان مشاور پروژه ساختمان، طرح یک پل جدید بر روی رود کارون جهت عبور و مرور اهالی شهر اهواز در یازده صفحه به وزارت کل طرق و شوارع داده و سه محل برای احداث پل پیشنهاد گردید. تا این زمان تنها پل معلق بر روی رودخانه کارون پل فلزی راه آهن (پل سیاه) بود که برای اتصال راه‌آهن سراسری به بندر امام در سال ۱۳۰۸ احداث شده ‌است.در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۱۳ قراردادی در ۱۲ ماده بین میرزا علی‌خان منصور وزیر طرق و شوارع ایران و اسکارلیندال نماینده شرکت سوئدی سونسکاانتر پرناداکتی پولاکت منعقد و طبق قرارداد مسؤولیت ساختمان پل کارون اهواز و امتحان زمین و تهیه نقشه‌های اصلی به شرکت مذکور که به اختصار (سنتاب) نامیده می‌شد واگذار گردید. کل هزینه عملیات مربوط به پل کارون که بایستی به موجب قرارداد پرداخت می‌شد در مجموع پنج‌ میلیون و هفتصد و هشت هزار ریال برآورد شد که پرداخت آن طی ۱۲ فقره چک به عهده بانک ملی ایران واگذار گردید.فولاد مورد نیاز و سایر مصالح و لوازم ساختمان پل از طرف شرکت سنتاب پس از تایید رسمی سفارت ایران در استکلهم به کشور سوئد داده شد.

بر اساس ماده سه این قرارداد انجام کار بعد از تصویب نقشه‌های تفصیلی و امضای قرارداد بیست ماه تعیین گردید و طبق شش ماه شرکت سنتاب موظف بود یک نفر نماینده با اختیارات تام برای مذاکرات و تصمیمات مربوط به امور ساختمان در محل کار تعیین نمایند و در همین بند از قرارداد اداره راه آهن جنوب نیز نماینده وزارت طرق و شوارع به منظور نظارت در اجرای عملیات ساختمانی، طبق نقشه‌های مصوب معرفی شد.یک ماه بعد از تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۱۳ گونتربرگ از طرف شرکت سنتاب به سمت ریاست ساختمان پل اهواز منصوب و به عنوان نماینده شرکت مذکور به اهواز اعزام شد. مهندس سیف‌الله‌خان مشاور از طرف وزارت طرق و شوارع به نمایندگی انتخاب شد.در اوایل مهر ۱۳۱۳ موقعیت خط وسط پل بر روی رود کارون تعیین و در دوم شهریور همان ماه به منظور استحکام زمین برای شالوده‌ریزی پایه‌های پل از شرکت نفت درخواست وسایل حفاری شده که در اواخر همین ماه یعنی در ۲۸ مهر ۱۳۱۴ اولین پی‌کنی آن آماده گردید و تا ۲۰ بهمن‌ همان سال پنج پایه از هفت پایه اصلی پل بر اساس طرح (ک. لوبرک استاد فرهنگستان استکهلم) پی‌کنی و بتون‌ریزی شد.

در ماه‌های اردیبهشت و تیر سال ۱۳۱۴ دو پایه باقیمانده آن تکمیل شد. قطعات فلزی پل که در کارخانه «مولارک استاد» سوئد ساخته شد به هم متصل سپس از «دوبه» راه ‌آهن به وسیله جرثقیل کشتی فلورستان متعلق به کمپانی استریل در روز ۱۸ مرداد ۱۳۱۴ اولین قطعه آهن پل فلزی اهواز بالا کشیده شد.در ۱۲ مرداد ۱۳۱۵ بتون‌ریزی سرتاسری پل به پایان رسید و در ۱۵ مرداد آسفالت سطح اتومبیل روی پل آغاز شد و در ۲۴ مرداد همان سال ضمن شروع سیم‌کشی برق جهت روشنایی پل از سوی شرکت سنتاب اعلام شد که پل اهواز ۱۴ روز دیگر برای تحویل حاضر می‌شود.

آزمایش پل چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام ده و نیم روز در ۳۰ شهریور ۱۳۱۵ با بیش از هفت ماه تأخیر با ضمانت بیست و چهار ماهه و عمر مفید پنجاه ساله به ناحیه راه ‌آهن جنوب تحویل داده شد. سپس در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۱۵ افتتاح و با رعایت این که در موقع عبور بیش از یک ماشین روی پل در حرکت نباشد چند درشکه پشت سر هم روی پل در حرکت نباشد سرعت حداکثر اتومبیل روی پل پنج کیلومتر در ساعت باشد عبور و مرور اهالی از شهر قدیم اهواز به شهر جدید آغاز شد.

در تابستان سال ۱۳۸۹ عملیات بازسازی و مرمت این پل در دستور کار قرار گرفت و با مساعد شدن شرایط جوی عملیات جوش‌کاری اتصالات و قطعات فرسوده و همچنین رنگ‌آمیزی پل انجام شد. همچنین تجهیزات مورد نیاز برای نورپردازی پل سفید با حمایت مالی بانک ملی از کشور ایتالیا تهیه شد و پس از پایان عملیات رنگ‌آمیزی، عملیات نورپردازی پل سفید اهواز آغاز شد تا این پل در ایام نوروز جلوه‌ای خاص داشته باشد. این اثر در تاریخ ۱۳۷۸/۰۸/۲۶ با شمارهٔ ثبت ۲۴۹۳ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.