طرح خواناسازی کاخ‌ها و حصار بیرونی چغازنبیل حاوی چه اطلاعاتی بود؟

بیست‌وسومین نشست تخصصی پژوهشکده باستان‌شناسی با موضوع گزارش گمانه‌زنی به منظور خواناسازی کاخ‌های شماره ۲، ۳ و حصار بیرونی چغازنبیل در سالن پارسه پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد.

به‌ گزارش خورنا و به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، در این نشست، مهرنوش زاده‌دباغ، سرپرست طرح به نمایندگی از پایگاه میراث‌جهانی راجع به پروژه خواناسازی کاخ‌های شماره دو، سه و حصار بیرونی چغازنبیل که در زمستان ۱۳۹۹ با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی انجام گرفت، سخنرانی کرد.

دباغ با تکیه برضرورت حفاظت از کاخ شماره ۲ اظهار کرد: این بنا در آخرین فصل کاوش گیرشمن در سال ۱۹۶۰ خواناسازی شد و بیشتر از هر بنای دیگری در محوطه تحت تاثیر مسیل‌های موجود تخریب شده بود و به دلیل همین تخریب و کاوش آن در آخرین فصل حضور هیئت فرانسوی، صرفاً با لایه‌ای از کاه‌گل مرمت شده بود.

او گفت: برخلاف دیگر بناهای محوطه که سال‌ها تجارب گوناگون مرمتی را پشت سر گذاشته بودند، این بنا با همان لایه کاهگل پوشانده شده و چندین دهه انباشت رسوبات نیاز به خواناسازی مجدد آن را ضروری می‌ساخت؛ بنابراین هدف نخست، کاوش مجدد بنا به منظور احیای نقش گیرشمن و مرمت اصولی آن بود.

دباغ در ادامه با تأکید بر جنبه‌های پژوهشی طرح تصریح کرد: در این بنا علاوه بر اهداف حفاظتی، ما به دنبال بازنگری نقشه بنا و حتی کاربری آن به عنوان کاخ سلطنتی بودیم. دیواری که در این فصل برای نخستین بار کاوش شد نشان داد که پهنای دیوارها بیشتر در نتیجه ارتفاع بنا احتمالا بلندتر بوده است. همچنین به دلیل وجود ساختاری در مجاور آن و امتداد دیوارهای کاوش‌نشده، می‌توان ایراداتی به نقشه اولیه وارد کرد. نقشه پیشنهادی نیازمند مطالعات ژئوفیزیک و حتی گمانه‌زنی است. ابهاماتی نیز درباره کاربری بنا و نسبت دادن آن به کاخ سلطنتی موجود است که همچنان در حال مطالعه آن هستیم.

سرپرست مشترک طرح در توضیح اهداف گمانه‌زنی در حصاربیرونی به چالش‌ها و پرسش‌های مطروح اشاره و عنوان کرد: حصار بیرونی چغازنبیل هیچ‌وقت کامل کاوش نشده و بریدگی‌های در امتداد حصار، هم امکان تردد خودروها را فراهم کرده بود و هم نیازمند بررسی برای شناخت ماهیت آن‌ها بود.

او افزود: پس از بررسی، یکی از بریدگی‌ها انتخاب و گمانه زنی شد که در نتیجه آن، شواهد حاکی از آن بود که این بریدگی ممکن است یکی از گذرگاه‌های باستانی برای ورود و خروج به شهر بوده باشد.

دباغ در پایان ضمن امیدواری برای تأمین‌اعتبار به منظور ادامه طرح‌هایی از این دست افزود: چنین طرح‌هایی علاوه بر این‌که با هدف حفاظت از محوطه ضرورت انجام پیدا می‌کنند، دانش و فهم ما از این شهر ایلامی را نیز می‌توانند افزایش دهند.