بازتاب شعر آئینی در ابیات شاعران جوان در استان خوزستان/نگاهی به اشعار آئینی کریم الحنظلی

زینب شریفی

شعر آئینی مولود نگرش قدسی هنرمندان جوامع ارزش‌مدار به موضوعات مختلف است. سخنوران اعم از شاعران و نویسندگان بخشی از این قشر هستند که با استخدام انواع قوالب شعری درصدد ارائه‌ی بازتابی متفاوت از آموزه‌های دینی، اخلاقی و آداب و رسوم برمی‌آیند. آنان هنر خود را در کسوت فرهنگ مکتوب، شنیداری و نمایشی به سایرین عرضه می‌کنند. در همین راستا بخش عمده‌ای از اجتماعات و تولیدات هنری در جوامع ارزش‌مدار را چهره‌های آئینی و هنر آن‌ها تشکیل می‌دهند.

کریم حنظلی از جمله شاعران آئینی است که استعداد ذاتی و نیروی قریحه‌اش را در خدمت شعر آئینی درآورده است. او با نام اصلی کریم توفیده، متولّد سال ۱۳۶۰ در شهرستان دزفول است. اگر چه هنر در خانواده‌ی کریم‌ حنظلی موروثی است و پدر او نیز از “امسولفچی”ها و راویان قصص عربی در ادبیات معاصر محلی به شمار می‌رود، اما تمام هنر کریم (ابوحاتم) در خدمت شعر و بازتاب ارزش‌های جمعی قرار گرفته است. او در سرودن انواع: أبوذیه، میمر، قصیده، غزل و شعر متبحّر است‌.

علاوه بر آن، دیرزمانی است که محصول فکر و ذوق و قریحه‌ی حنظلی در موسیقی عربی محلی نیز به‌کار گرفته شده، این هنر نیز به آموزه‌های او مزیّن گشته است. از ابوذیه‌های او در دعوت بزرگان به نفی رسوم غلط (تلویحاََ تیراندازی در مراسم) و میانجیگری در انواع مخاصمات است که با صدای موسی زرگانی، علوانیه‌خوانی شده است:
بدال السیف شیل القلم وعگال
ورجلک فی حدودالعلم وعگال
الیشدّ چفیّه فوگ الرأس وعگال
کون ابگد نگشهن یسدّ فیّه!

کریم حنظلی هم‌چون سایر هنرمندان حوزه‌ی شعر و ادبیات بارها در انواع همایش‌های محلی، استانی و حتی فراملیتی برای مثال کشور عراق دعوت شده تا به نمایش هنر بی‌بدیل خویش بپردازد. او در این مجامع نیز بر تبلیغ و توسعه‌ی ارزش‌های آئینی تأکید دارد. از سروده‌های او در یکی از برنامه‌های آئینی در شبکه‌ی ماهواره‌ای “الاهواز” است که در وصف خصائل حضرت علی(ع) و شگفتی‌های ایشان برای مثال قلع درِ خیبر گفته:
امرتّبات اوصاف حیدر بس علی
مرحبا ابخیبر الگابل بس علی
مرحبا شمّاتی صاحو بس علی
مرحبا شلعت ایمینه خیبرات

نیز او در همایشی محلی در استان خوزستان ضمن یادکرد و تکریم شهدای کربلا سروده:
السّابقون السّابقون
برّ و عطش، جنّ الجنون
عون و علی، عبّاس، جون
اهل النّبی الیستشهدون
تا حاصل ذوق و تراوش قلمش را در راه راستین سیدالشهداء و یاران ایشان به خدمت بگیرد.

سروده‌های کریم حنظلی در حال گردآوری به صورت یک دیوان کامل شعری است. مجموعه‌ای که بی‌شک حاوی صدها مضمون در ترویج و تبلیغ آئین‌های دینی و مذهبی، هم‌چنین پاس‌داشت آموزه‌های مبتنی بر احادیث و روایات از جمله: توصیه به علم‌آموزی، تکریم و احترام افراد، تربیت صحیح، التزام برادری و حرمت خویشاوندی و سایر است.