آثار باستانی – تاریخی رامشیر، خیلی دور – خیلی نزدیک
زینب شریفی
رامشیر به لحاظ وسعت – شمول منطقهای، یکی از متراکمترین شهرستانهای استان خوزستان به شمار میرود. وسعتی که سبب پراکندگیِ طولی و عرضیِ اقصی نقاط آن و تراکمی که تعدّد شهرها (رامشیر – مشراگه)، بخشها (مرکزی – مشراگه) و مناطق روستایی ۱۴۰ گانه را ضامن بوده است. نیز حضور این تعداد تعریف به لحاظ تقسیمات کشوری، تابع و متبوعاتی را سبب شده که از یک سو فرصت و از جهات دیگر، محدودیتهایی را رقم زده است.
شهرستان رامشیر در دو بخش شهری و روستایی واجد امکانات فرهنگی بیشمار است؛ تواناییهایی که میتواند در بخش تاریخی به عنوان میراث فرهنگی و در حوزهی بافت سنتی به عنوان عاملی جهت هویتشناسی مردمان آن مستفاد گردد اما دوری و پراکندگی این حوزهها، عاملی بر سر این راه بوده است.
از سوی دیگر اگر چه گسترهی کنونی رامشیر در حوزههای تاریخ و فرهنگ، از غنای وافری برخوردار است اما غفلت و بیتوجهی نسبت به واکاوی، شناخت، جمعآوری و معرفی مولفههای مربوط به آنها، علاوه بر فرسودگی و از دست رفتنشان، نام و نشان شهرستان را نیز مطعون نگاههای تبعیضآمیز اقتصادی ساخته است.
سراسر شهرستان رامشیر مملو از آثار باستانی – تاریخی است که در حوزههای: فرهنگ، هنر، مذهب، جامعهشناسی، سیاست، اقتصاد و غیره، برگی از شناسنامهی وزین آن را پیش چشم مخاطب قرار میدهد؛ دفاتری که تحت عنوان میراث: ملموس و عینی، ناملموس، شفاهی، منقول و مکتوب، همسو با سایر مناطق تاریخی کشور، بر لزوم ابراز و نمایش آنها در سطوح منطقهای – ملی – فراملی تاکید میورزند اما چگونه؟
در وهلهی اوّل لازم است تا همهی داشتههای فرهنگی شهرستان به لحاظ آثار باستانی – تاریخی – معاصر شناخته، مورد کاوش قرار بگیرد.
سپس این آثار به جهت زمان و نوع کارکرد، دستهبندی گردد. آن گاه به لحاظ نمایش – معرفی عمومی واکاوی گردد چرا که بخشی از آنها به صورت ابنیّه در اقصی نقاط شهرستان تعبیه شده است.
بدین شکل میتوان تحت چند روش، به معرفی همهی این موارد پرداخت:
۱- احداث موزه در شهر رامشیر.
۲- تعبیهی اِلِمانهای آثار باستانی – تاریخی شهرستان در فلکههای شهر رامشیر و میادین اصلی روستاها.
۳- استفاده از طرح ابنیّهها – بافت سنتی (خوراک – پوشاک – مسکن – کشاورزی – شعر و ادبیات) در زیباسازی شهری.
۴- برپایی نمایشگاههای موسمی در مناسبتهای تقویمی همچون: روز جهانی موزه و میراث فرهنگی – روز اسناد ملی و میراث مکتوب – روز جهانی صنایع دستی و … .
۵- اعزام گروههای دانشآموزی، دانشجویی در قالب اردو یا دایر ساختن دورهمیهای دوستانه در ابنیّههای باستانی – تاریخی نظیر: دستکندهای مشراگه، آبانبار رمیص، رود نمک مدیرسه و سایر….
۶- نیز پیگیری همین طرح در روز ملی “تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه” در امامزادگان باستانی – تاریخی از جمله: یعقوب نبی (ع) در روستای خضیریات، محمدباقر (ع) در روستایی به همین نام، تل رضوان در روستای دهیلی، مقام صاحبالزمان (عج) در خود شهر رامشیر و سایر … .
۷- برپایی مسابقات عکس، فیلم کوتاه، طراحی و نقاشی از ابنیّههای باستانی – تاریخی شهرستان رامشیر.
بدین ترتیب اگرچه دسترسی به میراث فرهنگی شهرستان رامشیر برای اهالی منطقه و حتی غیربومیها سخت و گاهی ناممکن مینماید، باری با اتخاذ این روشها، میراث مذکور در بطن جامعه حفظ و در معرض دید هزاران کاوشگر تاریخ و فرهنگ این خطه در خارج از مرزهای منطقهای و ملی قرار میگیرد.