وضعیت تورم در کشور روز به روز وخیم‌تر می‌شود و مردم تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرند. این در حالی است که سیاست‌ها و بسته‌های حمایتی دولت نیز تاثیر چندانی ندارد و یارانه‌های ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی کفاف پول مرغ یک خانواده ۴ نفره را هم نمی‌دهد. در زمان انتخاب هر رییس جمهور و زمان فرارسیدن دوره دولت‌های جدید مردم امیدوار به سیاست‌ها و استراتژی‌های سازنده و تورم‌زدا هستند اما وضعیت دست کم یک دهه اخیر نشان می‌دهد؛ چنین چیزی عملی نشده و وضعیت معیشتی و اقتصادی کشور نابسامان‌تر شده است. در این میان اعلام خبر رسیدن خط فقر به ۱۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نیز تیر خلاصی بر اقتصاد بود اما سوال اینجا است که در واقعیت جامعه، درآمد کدام خانواده حتی با وجود شاغل بودن فرزندان نیز در مجموع به ۱۸ میلیون تومان می‌رسد؟ جراحی اقتصادی و اثرات ناشی از حذف ارز ترجیحی چه تاثیری بر اوضاع موجود داشته است؟ بهمن آرمان اقتصاددان در گفتگو با گسترش نیوز به این پرسش‌ها پاسخ داد.

دولت دست تولید را از ریشه قلم کرد

بهمن آرمان اقتصاددان در ابتدا سیاست‌های غلط اقتصادی دولت‌های سازندگی را ریشه اصلی افزایش خط فقر دانست و اظهار کرد: باید تصور کرد که کدام خانواده درآمد ماهانه ۱۸ میلیون تومان دارد تا بتواند بالای خط فقر به شمار آید؟ دولت‌هایی که پس از سازندگی بر سرکار آمدند به جای حمایت از تولید و افزایش عرضه، چاپ اسکناس بدون پشتوانه و همچنین کسری بودجه فزاینده را در پیش گرفتند که منجر به چنین تورمی در ایران شد. کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که این نرخ حتی از ۷۰ درصد نیز در سال جاری بیشتر شود؛ بنابراین خط فقر همچنان در حال گسترش است.

او در خصوص ارائه راه‌حل برای جلوگیری از توسعه فقر بیان کرد: آنچه که دولت باید انجام دهد افزایش طرف عرضه و حمایت از تولید است؛ در حالی که عکس این عمل در حال وقوع است. هزینه تولید توسط دولت روز به روز بالا می‌رود؛ به طوری که ما شاهد افزایش قیمت خوراک واحد‌های تولیدی هستیم. قیمت انرژی شامل برق و گاز طبیعی که در صنعت فولاد، سیمان، کاشی و آلومینیوم استفاده می‌شود نیز به دلیل کسری بودجه دولت درحال افزایش است. در نتیجه منجر به افزایش نرخ کالاهای ذکر شده خواهد شد. بنابراین رفتارهای کنونی دولت و سیاست‌های غلط اقتصادی، خط فقر را به تدریج افزایش می‌دهد.

این اقتصاددان تاکید کرد: دولت بجای حمایت از تولید کارهایی را انجام می‌دهد که هزینه تولید افزایش پیدا کرده و به دنبال آن کالاهای ایرانی نیز در بازار جهانی قابل رقابت نیستند. در نتیجه این امر منافع ارزی ناشی از ۲ کالای اساسی کشور یعنی صادرات مواد پتروشیمی و فولاد را با دشواری‌های جدی روبرو کرده و آمارهای منتشر شده خبر از کاهش شدید صادرات این ۲ اقلام می‌دهد. از سویی دیگر سیاست‌های اعمال شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار نیز منجر به کاهش میزان تجهیز منابع از طریق این سازمان شده است. آماری که دیروز از سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام شد نیز نمایانگر همین موضوع است. در نتیجه شاهد کاهش تجهیز منابع از طریق بورس، کمبود بودجه برای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و در نهایت ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی خواهیم بود. 

منشا اعتراضات سراسری در کشور اقتصاد است

آرمان خاطر نشان‌کرد: موارد یادشده منجر به حضور و دستگیری افرادی با سن ۱۵ تا ۲۱ سال در تجمعات شده است. این افراد عملا چیزی برای از دست دادن ندارند و آینده‌ای را هم برای خود نمی‌بینند. مصداق‌های این موضوع را حتی در آمار شرکت‌کنندگان در کنکور نیز می‌بینیم. تعداد پسران در کنکور سراسری کاهش چشمگیری پیدا کرده که علت آن را هم عدم امید به آینده می‌توان تلقی کرد. تعداد زیادی از افرادی که اقدام به مسافرکشی و یا فعالیت در تاکسی‌های اینترنتی می‌کنند، دارای تحصیلات دانشگاهی هستند.

وی افزود: کاری که دولت سیزدهم در اداره اقتصاد پیشه کرد شمشیر دو لبه‌ای که تنها تولید را هدف قرار داده است. به همین علت در دولت سیزدهم شاهد کلنگ‌زنی حتی یک پروژه بزرگ نیز نبودیم و کارگاه‌های ساختمانی نیمه تمام به دلیل عدم وجود بودجه‌های عمرانی به حال خود راه شدند که به دنبال آن بر تعداد بیکاران افزوده شده است. اگر اعتراض‌های اخیر سرکوب یا متوقف شود، دوباره به علت وجود بیکاری گسترده به شورش گرسنگان تبدیل خواهد شد. پس از آن دولت  بازتاب‌های امنیتی بسیار سنگینی را اعمال می‌کند.

شایسته‌سالاری را جایگزین کنید

این اقتصاددان در پایان بیان کرد: تا زمانی که نخبگان در مراکز تصمیم‌گیری حضور نداشته باشند و انتخاب افراد بر پایه معیارهای غیرشایسته سالاری باشد، وضعیت به همین روال پیش‌ می‌رود. باید دولت مانند دوره سازندگی اجازه دهد که نخبگان و دلسوزان کشور در مراکز تصمیم‌گیری حضور داشته باشند. دو روز پیش رییس مجلس هدر رفت ۸۰ میلیارد دلار انرژی در کشور را اعلام کرد. در همین راستا در میز اقتصادی که برگزار شد یک تولید‌کننده عنوان کرد در حال حاضر از بخاری‌های نوع g در کشور استفاده می‌کنیم؛ درحالی که امروزه در بازار جهانی در سایر کشورها بخاری‌های نوع a تولید می‌شود که میزان مصرف گاز و تولید آلاینده آن‌ها کمتر است. متاسفانه حمایتی نیز از این سیاست نمی‌شود و در نهایت نیز پیش بینی می‌کنند که زمستان امسال شاهد کاهش شدید ۲۰۰ میلیون متر مکعبی گاز طبیعی برای مصارف صنعتی، نیروگاهی و خانگی خواهیم بود.