عادل آل حسن کارشناس ارشد باستان شناسی از خوزستان

سیر تاریخ بشر از آغاز، خصوصا از زمانی که انسان شیوه‌ی شکار و گردآوری خوراک را به عنوان معیشتی تخصصی با زندگی روستانشینی و اهلی کردن حیوانات و گیاهان (که به گفته جرد دایموند بزرگترین اشتباه انسان هوشمند در طول تاریخ بوده) جایگزین نمود (تقریبا حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش) داری تحولاتی بنیادین در ابداع ابزار، میکروب، سلاح های فولادی و تا همین اواخر سلاح های کشتار جمعی بوده است. با این حال، میکروب ( «آبله، سرخک و سِل: گاو»، «آنفلوانزا: خوک»، «سیاه سرفه: سگ»، «مالاریا: پرندگان» ) یکی از خطرناک‌ترین ارگانیسم‌هایی بوده که از ارتباط انسان هوشمند و حیوان، به ما ارث رسیده است. این میکروارگانیسم‌ در اکثرا مواقع خسارات جانی جبران ناپذیری را برای انسان به همراه داشته است (مانند طاعون خیارکی که در قرن ۱۴ میلادی حدود ۲۰ تا ۲۸ میلیون اروپایی را به کام مرگ کشاند) و در مواردی دیگر به منزله‌ی سلاحی برای شکست دشمن به میزبان خود کمک کرده است (مانند نبرد اسپانیایی‌ها با آزتک ها در سال ۱۵۱۹ تا ۱۵۲۰ میلادی که به وسیله میکروب آبله‌ منجر به مرگ ۱۸ میلیون از مردم آزتک شد و اسپانیایی‌های واکسینه شده زنده ماندند). باید پذیرفت که بیماری و پدیده آیین (باورهای ماورالطبیعه) حداقل از ۵۰۰۰ سال پیش تاکنون ارتباطی تنگاتنگ در منع و بکارگیری انسان در راستای منفعت بانیان باورهای خرافی داشته است. برای مثال سنت آگوستین یکی از رهبران مسحیت و بانیان سنت کاتولیک در اوایل قرون وسطی عقیده داشت که تمام بیماری‌های مسیحیان در ارتباط با جن‌ها می‌باشد. همچنین، عقیده به شفا پیدا کردن توسط مکان‌های مقدس‌ که در سراسر قرون وسطی رواج یافته بود و تا زمان حاضر نیز در بسیاری از کشورهای جهان از رونق نیفتاده است. در سال ۱۵۲۲ دقیقا در دوره نوزایی بیماری طاعون در روم جان بسیاری از مردم را گرفت که رومیان برای راضی کردن خدای آسمان‌ها «ژوپیتر» یک گاو نر را در معبد قربانی کردند که باز هم طاعون به کشتار مردم ادامه داد. مثال‌هایی که در بالا به تفصیل بیان شد، نمونه‌های زیادی از آن را می‌توان در جهان قرن ۲۱ جستجو کرد. مرگ سفید تاریخچه‌ای وسیع به اندازه اهلی کردن حیوانات داشته و پدیده‌ای رایج در سیر تاریخ بشر بوده است و مسلما با روند فرگشت انسان اینگونه بیماری‌ها نیز متناسب با زیست‌محیط و مکانیسم بدن انسان تحول پیدا می‌کنند.