احمد زالی فعال محیط زیست در یادداشتی اختصاصی برای خورنا به مناسبت ۱۳ تیر روز ثبت جهانی محوطه باستانی شوش نوشت: شوش نامی که برای دنیا آشناست و این قطعا تصادفی نیست.

رودخانه های پر آب، جنگلهای در هم تنیده، کشتزارهای وسیع، آهوان تیزپا، گوزن های زرد باشکوه، خاطره غرش شیرهای ایرانی، آرامش و صبوری لاکپشت ها و اسب های اصیل و مردمانی با اصالت و تاریخ ساز، اینها سرمایه های این شهرند.

از ابتدای شکل گیری این کهن شهر، مردمان آن در کنار این نعمت های طبیعی و اتفاقا به سبب وجود همین نعمات، با افتخار زیستند و تلاش و همت آنان سهم عمده ای در شکل گیری تمدن بشر داشته است تا امروز شوش شهری جهانی باشد. در هم تنیده شدن دو گنجینه ارزشمند یعنی میراث طبیعی و فرهنگی شوش را برای علاقه مندان از سراسر جهان جذاب کرده است.

به باور طبیعت دوستان کرخه و دز این دو خویشاوند نزدیک، به یکدیگر هستند. سرزمینی با طبیعت رنگارنگ که از گذشته های دور مردم را در دوره های گوناگون در کنار هم گرد آورده اند تا نام شوش را در همیشه تاریخ ماندگار کند.

جنگل های انبوه کرخه و دز پناهگاه گوزن زرد ایرانی شناسنامه حیات وحش خوزستان باعث شده در شرق و غرب شوش مناطق حفاظت شده و پارک های ملی کرخه و دز نام گذاری شود. باقی مانده جنگل های نیمه گرمسیری که روزگاری مناطق وسیعی از میانرودان را تشکیل می داد هنوز هم پناهگاهی برای حیات وحش شناخته شده شوش است.

بیشه زار های انبوه کرخه از دیرباز با درختان پده و گز مامنی برای گوزن زرد ایرانی و دیگر گونه های حیات وحش بوده است.یکی از نقاطی که آخرین غرش شیر های ایرانی در آن طنین افکند.

شوش در تاریخ پرشکوهش به جز دلاوری ها و سلحشوری های سربازان جاویدانش، به صنعت دست مردمش، به هوش و ذکاوت شهریارانش، به آیین های زیبای دودمانش، در طبیعت سرزمینش هیچ چیز کم ندارد. شاوور رود کم نظیر که مایه شگفتی و برازنده ستایش است به سبب گذرش از نزدیکی آثار باستانی شوش اگر روزی زبان بگشاید تاریخ را روایت خواهد کرد. از هیچ کوه و ارتفاعی سرچشمه نمی گیرد همیشه جاری ست از قلب شوش می جوشد.از تولدش در بالای شهر تا پایینی ترین نقطه که شگفتی دیگر می آفریند در تمام مسیر پر و پیچ و خم خود آرام و همیشه جاری ست گویی می خواهد شوش را همیشه زنده نگاه دارد. در آخرین ایستگاهِ شوش با ایجاد تالابی زیبا به نام بامدژ از حرکت باز می ایستد گویی نامش با شوش گره خورده است و دوست دارد فقط در این سرزمین باستان زنده بماند.

تالاب بامدژ یکی از تالاب های پنچ گانه خوزستان، غریبه در روزگار کنونی اما با حمایت بی دریغ رود بیش از همه مهمان نوازی و اصل و نسب شوش را به رخ جهانیان می کشاند چرا که هر زمستان بی منت میزبان هزاران پرنده مهاجر از فرسنگ ها دورتر است. تالاب هزاران سال رسم مهمان نوازی را به جا آورده ست تا ثابت کند شوش تاریخی دارد شکوهمند و باعزت و این قطعاً تصادفی نیست.

بی شک نام جهانی شوش مدیون کرخه و بیشه زارهای آن است، مدیون شاوور، دز، تالاب بامدژ و تک تک درختان پده و گز و دانه دانه کُنارهای مقدس این خاک است و امروز هم که پیشه کشت و کار مایه فخر است حاصلخیزیش مدیون همین طبیعت بی نظیر و منحصر بفردش است.