شادی ونشاط از نیازهای روحی وفطری انسان است که نقش تاثیرگذاری در حیات انسان دارد.اسلام دین اعتدال ومیانه روی است و به تمام نیازهای روحی وجسمی انسان توجه داشته است. وجود آیات متعدد در قران کریم ،سخنان پیامبر ختمی مرتبت (ص) و احادیث و روایات نقل شده از امامان معصوم حاکی از اهمیت موضوع نشاط وشادی در اسلام است.مفهوم شادی ۲۵ بار با الفاظ مختلف در قران آمده است.
دین مبین اسلام باتوجه به نیازهای انسان و زمینه های کمال نگاهی همه سویه به این پدیده نموده تا انجا که خرسندسازی همنوعان را از ویژگی های افراد خداجو برشمرده است.
اما رضا (ع) می فرماید شبانه روز خود را به چهار ساعت (بخش)تقسیم کنید ساعتی رابرای عبادت ،ساعتی را برای امرار معاش ،ساعتی را با دوستان معتمد و کسانی که شما راپند می دهند وساعتی را برای تفریح سالم اختصاص دهید وبا انرژی که ازاین ساعت می گیرید برای بقیه امور خرج کنید.
آموزش وپرورش بعنوان بزرگ ترین دستگاه دولتی و نهاد انسان ساز رسالتی عظیم در تربیت نسلی دارد که از بعد روحی و جسمی رشد یافته باشد و از شادابی و نشاط کافی برخوردار باشد.
مهم ترین وظیفه آموزش وپرورش در برنامه ششم توسعه اجرایی کردن سند تحول بنیادین است.در سند تحول بنیادین بعنوان میثاق ملی و قانون اساسی آموزش وپرورش به این موضوع پرداخته شده است.
در زیرنظام برنامه درسی آورده شده وظیفه ما تربیت نسلی آگاه ،آزاد،مومن،فکور،شجاع،مسئولیت پذیر،خلاق،متخلق به اخلاق اسلامی وبانشاط است.
کودکان امروز سرمایه های اجتماعی فردای ایران عزیزمان هستند. مدرسه صرفا مکانی برای محفوظات نیست بلکه باید مهارت های رفتاری در این محیط آموخته شوند. مدارس تامین کننده ی نیروهای کیفی جامعه اند. بررسی های میدانی نشان می دهد که مدارس ما کمی خشک، بی روح و کسل کننده است. شادی و نشاط یک پدیده طبیعی است که نماد آن در همه ی انسان ها یکسان نیست. عوامل متعددی مانند عوامل محیطی چون رنگ، جغرافیا و عوامل درونی و پدیده های ناشی از روابط انسان ها در بروز شادی و نشاط دخالت دارند. ما باید موانع بروز شادی و نشاط درمدارس را شناسایی و حذف کنیم.کودکان از محیطی که آنان را تایید نکند و امنیت ذهنی و نشاط ذهنی دانش آموزان را دچار تنش منفی کند گریزانند. شادی و خلاقیت رابطه ی تنگاتنگی با هم دارند لذا باید در مدارس فضایی دور از استرس و رقابت و محیطی شاد فراهم کنیم. یادگیری قبل از آن که یک رنج باشد می تواند به یک فعالیت بانشاط تبدیل شود.
تکریم دانش آموزان، ارتباط دوجانبه ی موثر و مطلوب بین دانش آموزان و همکاران، احترام متقابل، تحمل تفاوت ها، پرهیز از تبعیض، تقسیم عادلانه نگاه و آشنایی با تفاوت های فردی، ایجاد توازن بین توقعات وتوانایی های دانش اموزان، حفظ زیبایی ونشاط انگیزی فضا و انطباق آن با رویکردهای ساحت های تربیتی از جمله مشخصات مدارس شاد هستند لذا باید بتوانیم ضمن ایجاد چنین فضایی شوق زندگی کردن را در فرزندانمان ایجاد کنیم.
تکالیف مهارت محور، رقابت زدایی در دانش آموزان و توجه به تفاوت های فردی از مباحث مهم علوم تربیتی و سیاست های آموزش وپرورش در حوزه ابتدایی است که همواره باید مدنظر قرار گیرند.
لازم است با حاکم کردن رویکرد علمی تعلیم و تربیت را به سمتی ببریم که هم کارا باشد و هم برای دانش آموزان در چارچوب و ضوابط و همان گونه که در فلسفه ی تعلیم و تربیت اسلامی آمده است فضایی ایمن، شاد و خوشایند باشد.

علی حسن فردبابلی، فعال فرهنگی

۲۵ دیماه ۱۳۹۸