سیل اخیر ذهنیت توانایی مدیرت بحران را با خود برد
با وجود پیشرفتهای مهندسی در چند دهه گذشته، سیل همچنان یکی از خطرناکترین تهدیدها برای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است و شدت آسیبهای آن در پنجاه سال گذشته روبه افزایش بوده است.
خطر سیلاب فقط مادی نیست و با میزان آسیبپذیری اجتماعی و بحران اقتصادی جمعیت آسیب دیده در ارتباط مستقیم است. وقتی سیل آسیب مادی و اجتماعی توامان داشته باشد بدل به بحران و تهدید میشود.
بررسی سی سال سیل در کشورهای آسیایی که در دانشگاه ملل متحد در ژاپن انجام شده نشان میدهد ایران یکی از ده کشوری است که بیشتر در معرض خطر سیل هستند.
براساس تحقیقاتی که در ایران انجام شده ایران از چهل بلای طبیعی سی بلا را تجربه میکند که مخربترین آن سیل است. از این رو مدیریت بحران سیل نقشی اساسی در پیشگیری و کاهش خسارت دارد.
مدیریت بحران برای کاهش خسارت بلایای طبیعی، زیستمحیطی یا ساخته انسان در سه سطح مختلف تعریف میشود:
سطح اول؛ امکانسنجی سیستم موجود برای مقابله با بحران سیل و مجموعهای از اقدامات برای استفاده از آنها مثل تغییر کاربری زمینها یا تغییر پراکندگی جمعیت.
سطح دوم، برنامهریزی کلان و منطقهای و تعریف سیستم جدید یا سیستم اصلاح شده و سازگار با شرایط جدید و تجزیه و تحلیل و خطرهای احتمالی
یکی از مهمترین اقدامات در مدیریت بحران سیل، جانمایی مناطقی است که احتمال سیل در آنها میرود. تهیه نقشههایی برای شناسایی نقاط ضعف سیستم دفاعی و مشخص کردن مناطق آسیبپذیر، اقدامی پیشگیرانه محسوب میشود که در نهایت باید به تعریف پروژههای جدید در سطح ملی منتهی شود.
سیستمهای هشدار زودهنگام از دیگر اقدامات مدیریت بحران است. اساس سیستم هشدار موثر، شناسایی زودهنگام و تعیین حجم سیلی است که انسانها در معرض آن هستند. این سیستمها بدون پیشبینی دقیق و مطالعات جامع آماری نمیتوانند تاثیر چشمگیری در کاهش خسارات داشته باشند.
در مقیاس محلی هم این سیستمها به بازرسی دورهای و بهبود عملکرد نیاز دارند تا در صورت بروز حادثه آمادگی لازم را برای تصمیمگیری، پشتیبانی و حفاظت از خطر سیلاب داشته باشند.
سطح سوم و نهایی مدیریت بحران، تعیین روشی بهینه است در طراحی و ساخت سیستمهای محافظتی در مناطقی که سیستمهای موجود شکست خوردهاند