راه حل برون رفت از معضل بیکاری در خوزستان
خوزستان، به رغم داشتن جمعیتی هوشمند، مستعد و برخورداری از منابع طبیعی و انرژی فراوان، تولید ناخالص داخلی، فولاد ، نفت ، کشاورزی و پتروشیمی و… شمار قابل توجهی از نیروهای جوان و حتی تحصیل کرده از امکان اشتغال بی بهره اند و بر اولویت ایجاد کار در دیگر فعالیت های دولتی در سطوح گوناگون تاکید می کنند.
افزون بر این بسیاری از شرکت ها، به سبب بهره وری اندک، فقدان تقاضا و … در آستانه تعطیلی قرار دارند و امکان رقابت هم، در بازارهای جهانی اندک است. از این رو، امروزه توسعه کارآفرینی رویکردی بسیار ضروری برای جامعه است تا بتواند با بهره جستن از تجربیات و دانش های کسب شده ضمن ایجاد اشتغال پویا برای جوانان مستعد زمینه را برای ورود متخصصین امر فراهم نماید.
خوزستان از دیرباز در زمره استان های دارای منابع از نظر اقتصادی محسوب می شود، منابعی همچونآب،خاک،نفت،گاز،پتروشیمی،شیلات،کشاورزی و…. همیشه در کشور از نظر رتبه و جایگاه جز استانهای اول کشور بودند.اما مدیریت و ساماندهی این منابع مهم و غنی در قالب طرح های مختلف، میتواند تاثیرات دو چندانی برای جامعه استانی و کشور باشد.
استفاده مناسب از سرمایه گذاری بخش خصوصی و ایجاد فضای مناسب جهت ورود سرمایه گذار به منطقه از دیگر اولویت های طرح توسعه ای استان است،
ورود سرمایه گذار به استان به داشتن منافع دو جانبه و ایجاد درآمد دو طرفه برای استان و بخش خصوصی ربط دارد، سرمایه گذار برای ورود به استان می بایست تسهیلات ویژه و خدمات متفاوتی در نظر گرفته شود.
بوجود آوردن تسهیلات و آسان سازی شرایط سرمایه گذاری برای سرمایه گذار به نوع ضوابط سیستم مالی و پولی استان بستگی دارد،در این بین سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان می تواند نقشه راه و تعیین کننده نوع حرکت سازمان های دولت جهت هموار سازی رابطه دولت و بخش سرمایه گذاری خصوصی را فراهم کند.
باتوجه به تجارب و تخصص نگارنده در حوزه تخصصی نفت و انرژی ، استفاده از ظرفیت های بالقوه و فعال کردن هلدینگ ها در حوزه نفت و گاز نیز می تواند گام بلندی در حوزه اشتغال در استان خوزستان محسوب شود.
با یک بررسی اجمالی میتوان دریافت که تنها در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز با انعقاد قراردادهای جدید نفتی نزدیک به ۲ میلیون شغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد خواهد شد.
صنعت نفت ایران اگرچه عمری بیش از ۱۰۰ سال دارد اما همچنان در میانه راه است. برای آنکه طرحهای توسعهای آن چه در بخش بالادستی و چه پایین دستی به ثمر برسد به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. رقم بزرگی که امکان تأمین آن از داخل کشور وجود ندارد و باید بخش اعظم آن را از طریق سرمایهگذاران خارجی به صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و پالایش تزریق شود.
در بخش پایین دستی صنعت نفت از پالایشگاهها گرفته تا پتروشیمی نیز امکان جذب سرمایه خارجی، توسعه صنعت و اشتغالزایی در راستای جلوگیری از خام فروشی وجود دارد. اگر ایران بتواند در این بخش موفق عمل کند و سرمایه خارجی را جذب کند، میتواند نیاز بسیاری از جوانان جویای کار کشور را حل کند.
از نظر کارشناسی در صنعت پتروشیمی، به ازای یک میلیون تن محصول حدود ۴۰۰ نفر اشتغال مستقیم و به طور خوش بینانه ۸۰۰ نفر نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد میشود که در مجموع اشتغالزایی ۱۲۰۰ نفر را به همراه دارد.
اگر چه در این ۵ سال دولت با استفاده از ظرفیتهای موجود در داخل کشور گامهای بلندی در جهت توسعه صنعت نفت برداشته است اما امروز ظرفیت جذب سرمایه از شرکتهای خارجی و کشورهای دیگر در صنعت نفت ایران وجود دارد و باید از این فرصت تا دیر نشده استفاده کرد. اگرچه جذب تمام این ۲۰۰میلیارد دلار و اشتغال زایی به سبب آن زمانبر است اما برای کشور بیش از صدها هزار شغل به همراه خواهد داشت و یکی از بزرگترین مشکلات امروز اقتصاد کشور را حل خواهد کرد.
در برنامه توسعه ای استان خوزستان،نگاه بومی نگری به رشد اقتصادی و بکارگیری منابع انسانی بومی، یک مهم و اساس رشد باید محسوب شود، با توجه به آمار بیش از ۳۰ درصدی بیکاری در استان،کاهش معضل بیکاری و بوجود آوردن اشتغال یکی از اهداف برنامه توسعه استان است،نیروی انسانی کارآمد استان در تمامی عرصه ها خود را بخوبی نشان داده است و همیشه استان را از مدیران و نیروی کار غیر بومی بی نیاز کرده است.
در بخش توسعه نیروی انسانی که به اشتغال و رشد اقتصادی و فرهنگی جامعه منتهی میشود اگر مورد نظر و اقبال قرار نگیرد با کارنامه خوبی در استان و نقص در برنامه ها مواجه خواهیم شد،نیروی انسانی بومی در چرخه رشد استان دارای اولویت محسوب میشود و میتوان مدیران را موظف به استفاده از این رکن مهم« اشتغال بومی» کرد.
در سایر استان ها یک قاعده حکیمانه اتخاذ شده که با راه اندازی هر واحد صنعتی ۵۰ درصد نیروها از میان مردم شهرستان و ۳۰ درصد از استان تامین می شود و حدود ۲۰ درصد را سهمیه نیروهای دیگر استان ها در نظر می گیرند که این رویه در خوزستان به صورت معکوس اجرا می شود.
در خوزستان صنایع بزرگی مثل نفت و پتروشیمی وجود دارد که صنایع پایین دستی آن ها می تواند در ایجاد اشتغال بسیار تاثیر گذار باشد به همین دلیل باید به این بخش بیشتر توجه شود.نیروهای جوان، متخصص و فعال استان در حاشیه قرار گرفتهاند و از توان آنها استفاده نمیشود و این موضوع باعث افزایش آمار بیکاری در استان شده است.
اعطای وامهای کمبهره به دانش آموختگان فنی و حرفهای نیز میتواند دیگر راهکار کاهش نرخ بیکاری در خوزستان باشد. در این زمینه افرادی مورد بیمهری بانکها قرار میگیرند و باید شرایطی فراهم کرد تا افراد بتوانند راحتتر برای دریافت وامهای اشتغال اقدام کنند.
در بحث جذب توریست و گردشگر داخلی و خارجی نیز باید تلاش و گامهای بلندی برداشته شود زیرا با جذب توریست می توان اشتغال زایی نمود و بخش مهمی از بیکاری خوزستان با جذب توریست برطرف می شود .
افزایش ساخت مسکن یکی دیگر از راهکارهای رفع بیکاری و سرمایه گذاری در خوزستان می باشد، زیرا ساخت مسکن سبب ایجاد مشاغل متنوع می شود. چنانچه این امر مورد توجه قرار بگیرد نه تنها نیاز اصلی اکثر جوانان که نیاز به مسکن است را تامین می کند از طرفی سبب ایجاد مشاغل متعدد گشته و همچنین کارگاه ها و کارخانه های کوچک و بزرگ هم می توانند ازآن بهره بگیرند.
توسعه فعالیت های تکنولوژی اطلاعات و توسعه فعالیت های آی تی ، سبب به کارگیری نیروهای جوان و با استعداد خوزستان می شود .یکی دیگر از راهکارهای حمایت از سرمایه گذاران و رفع مشکل بیکاری آن است که دستگاههای دولتی و ارگانها در خوزستان ، از محصولات و تولیدات سرمایه گذاران و شرکتهای خوزستانی خرید نمایند مگر اینکه آن کالا در خوزستان تولید نشود .
فعالتر شدن شورای اشتغال در خوزستان و تمام شهرهای این استان و برگزاری نشست با سرمایه گذاران و شناسایی سرمایه گذاران جدید و برطرف نمودن مشکلات سرمایه گذاران ، یکی دیگر از راهکارهای رفع مشکل بیکاری و سرمایه گذاران در استان خوزستان می باشد .اختصاص تسهیلات بانکی به کارآفرینان و برطرف کردن بروکراسیهای وسیع برای اخذ تسهیلات بانکی ، از جمله راهکارهای حمایت از سرمایه گذاران در خوزستان می باشد.