زمین های رُفیع زیر آب و زمین های سرداران بی آب/بحران مدیریت چیست؟
خورنا- دور از هیاهو به کشاورزی مشغولند انتظار زیادی ندارند. کشاورزان شهر سردارآباد که ۳۵ درصد از مردم این شهر را تشکیل میدهند، مشکل آب دارند. همین. آب نباشد زندگیشان فلج است. چراکه مبنای کشت دیم آنان آب است. محمد طالبی در عنفوان جوانی نان بازوی خود را می خورد ولی می گوید ۶ سال است که کم آبی سبب شده محصولش کاهش چشمگیر داشته باشد. عجیب نیست؟ زمین های کشاورزی سردار آباد بخش مرکزی شوشتر آب ندارد و کمی آن طرف تر زمین های کشاورزی شعیبیه و رفیع، غرق در سیل بی تدبیری مسئولان اند. این آب اگر به بذر زمین های کشاورزان خوزستانی نرسد، به راحتی صرف آبکاری فولاد و فولادی شدن اقتصاد استانهای دیگر میشود.
محمد طالبی کشاورز جوان و زحمت کش شهر سرداران می گوید: گندم و لوبیا می کارد و چند سالیست به دلیل کم آبی زمین ها شور شده اند و همین موضوع باعث کاهش محصول سالیانه می شود.
وقتی مشکل اصلی را از او جویا می شوی می گوید: این رودخانه به لایروبی نیاز دارد.چند مرتبه عده ای از کشاورزان با هزینه شخصی اقدام به لایروبی کرده اند اما اثر آن مقطعی بوده است و برای حل این مشکل نیازمند ورود اساسی مسئولین به ماجرا هستیم.
او می افزاید: یکی دیگر از مشکلات حفر چاه های غیر مجاز است که مسئولان از این موضوع آگاهی دارند و برای حل این مشکل کافیست آبگیری صورت گیرد چرا که اکثر این چاه های غیر مجاز در بستر رودخانه حفر شده اند.
طالبی می گوید: دوستدار محیط زیست هستم و اطراف زمین ۳هزار هکتاری خودم ۲۰۰ اصله نهال کاشته ام.
او همچنین عنوان می کند: کم آبی باعث شده است تا عده ای به حریم رودخانه تجاوز و زمین های اطراف را غصب و از آن برای کشاورزی استفاده کنند.
این کشاورز جوان مشکل دیگری را نیز مطرح می کند: بیشه اطراف رودخانه، جزو منابع طبیعی شهرستان شوشتر است و ورود احشام به بیشه ممنوع است اما با وجود کم آبی و خشک شدن زمین های اطراف رودخانه، زمینه برای افراد سودجو مهیا شده است. به این ترتیب که دامداران به خود اجازه می دهند بیشه را محلی برای چرای دامهای خود قرار دهند. حتی دامداران یک پل آهنی را هم برای عبور احشام و ورود به بیشه تدارک دیده اند.
وی می افزاید: برای پیگیری این موضوع به اداره جنگلبانی شوشتر هم مراجعه کرده ام و پرونده های این افراد هنوز باز است.
علی گله ملکی نیز یکی دیگر از کشاورزان این منطقه است که می گوید: روزانه ۲۰۰ راس گوسفند به بیشه وارد می شوند. که اشخاص به تنهایی نمی توانند جلوی این کار را بگیرند و نیازمند ورود دستگاه های نظارتی است. همچنین خشک شدن زمین های اطراف رودخانه سبب شده است که اتومبیل های شخصی به راحتی در بیشه تردد کنند.
او همچنین درباره لایروبی اظهار می کند: وقتی لایروبی اساسی نباشد و نظارت هم صورت نگیرد، دامداران سودجو با ریختن سنگ در مسیر آب، آن را مسدود می کنند.
رمضان احمدی یکی دیگر از ساکنان سردار آباد نیز می گوید: آب شرب مردم سرداران مشکلی ندارد و مشکل اساسی مردم این شهر تهیه آب برای زمین های کشاورزی است.
وی می افزاید: سرداران جهاد کشاورزی مستقل ندارد و قبلا دو شاخه آب از رودخانه برای مصارف کشاورزی وجود داشت که در حال حاضر قطع و برای مردم منطقه مشکل ساز شده است.
زمین های کشاورزی، خارج از محدوده شهری سرداران است
معاون شهرسازی شهرداری سرداران عنوان می کند: شهر سردار آباد ۳۵۳ کیلومتر مربع مساحت دارد که زمین های کشاورزی که با مشکل کم آبی مواجه است زیر نظر جهاد کشاورزی یا منابع طبیعی شهرستان شوشتر است.
سجاد رمضانی می افزاید: براساس آمار سال ۱۳۹۰ شهر سرداران ۱۰۰۰ نفر شاغل دارد که از این میان کشاورزان با سهم ۳۵ درصدی، تعداد قابل توجه ای را شامل می شوند.تعدادی از مردم روستا در شرکتهای کشت و صنعت کارون مشغول به کار هستند و سایرین نیز شغل های متفرقه دارند.
او با اشاره به اینکه رودخانه کارون به دو شاخه شطیط و گر گر مجزا می شود عنوان می کند: آبی که از شهر سرداران عبور می کند جزو شاخه شطیط است.
رمضانی یادآور میشود: در دوره قبلی نمایندگان مجلس با یک پیمانکار هماهنگ شد تا کار لایروبی رودخانه را انجام دهد. ایشان دستگاه های مجهزی برای این کار داشت ولی وزارت نیرو فقط مجوز دو متر لایروبی از بستر رودخانه را صادر کرد.و همین موضوع باعث شد که برای پیمانکار صرفه اقتصادی نداشته باشد و به همین جهت کناره گیری کرد. او میگفت من قرار است چندسال مداوم این کار را انجام بدهم و با توجه به اینکه باید مسافت زیادی تا زیر پل کابلی لایروبی شود، دومتر از حد بستر کفایت نمی کند.
رمضانی تاکید میکند: کم آبی شرایط جوی منطقه را هم تحت تاثیر قرار داده است.در حال حاضر برای حل مشکل کشاورزان و لایروبی باید وزارت نیرو یا شهرداری و یا ارگان های مربوطه هزینه ای را برای این کار در نظر بگیرند و پیمانکار به منطقه آورده شود و این لایروبی هم لازم است هر چند سال یک بار تکرار شود.
شهر سرداران در بخش مرکزی و در فاصله ی ۵/۷ کیلومتری شهرستان شوشتر قرار دارد. بر اساس سر شماری سال ۱۳۹۰، این شهر ۵ هزار و ۱۳۴ نفر جمعیت دارد. ارتفاع متوسط آن ۵۰ متر است. بافت فعلی شهر سرداران ۷۰ الی ۸۰ سال قدمت دارد.
سردارآباد در سال ۱۳۹۱ و پس از تبدیل شدن به شهر، به سرداران تغییر نام یافت
این شهر از شمال غرب به دهستان جنت مکان، از جنوب به دهستان شعیبیه و از شرق به دهستان میان آب شمالی محدود میشود و مساحت این شهر ۹۱۶ کیلومتر مربع و تراکم جمعیتی آن ۳۳ نفر در کیلومتر مربع است. فعالیت غالب در این شهر کشاورزی است و ۴هزار و ۷۶۱ هکتار زمین زیر کشت دارد و مساحت اراضی آبی آن ۱۳۶۵ هکتار است.
پراکندگی روستاها در سردار آباد متاثر از رودخانه شطیط و مسیر عمومی آن، چشمه ها و آب های زیر زمینی، پراکندگی زمین های کشاورزی و راه های ارتباطی است. بر روی شاخه شطیط رود کارون که از سرداران می گذرد یک پل به نام پل کابلی قرار دارد.
میزان بارش سالانه در شهرستان شوشتر در سال به طور متوسط ۳۲۲ میلی متر براورد شده است.
در پایان باید گفت انقلاب به ایستگاه چهلم خود رسیده است و این در حالی است که بخش قابل توجهی از مردم نجیب شهر سرداران از طریق همین زمین های کشاورزی ارتزاق می کنند و روزگار میگذرانند. درد آور است که با چشمان خود هم عبور آب را ببینید و هم زمین زراعی بدون آب را. “آب” هست و برای کشاورز خوزستانی نیست. هیاهوی رسانه ای این روزها، سیل خوزستان است. آن هم به جای خودش بحث دارد اما هدف از نگارش این مرقومه اثبات این اصل است که اگر آب خوزستان سیل آساست، چرا کشاورزان خوزستانی محتاج آب هستند؟ تا حرف از آب و مخالفت با انتقال آب می شود می گویند آب منبع ملی است. اکنون سوال اصلی اینجاست چرا منابع ملی برای بعضی استانها ملی تر است؟! آیا منافع ملی در راستای منافع منطقه ای است؟ منفعت کشاورز خوزستانی را چه کسی ضامن است؟
متاسفانه فقط باید گفت که سیاست دارند و کیاست به خرج میدهند و در سایه کم کاری برخی مسئولین این گونه به مخاطب القا می کنند که خوزستان سیل آمده است و آب مازاد دارد و در این اثنا، آب را در شاهراه منفعت استانهای ملی تر هدایت می کنند.
خوزستان مظلوم است. بترسید از آه مظلوم
نویسنده گزارش: آذین حاتمی/ ۱۳بهمن ۹۷/ منبع اخبار حکمت