نوشتاری از محمد آلبوعلی

از زمان شروع درگیری های داخلی سوریه، ظهور داعش و جانفشانی های مدافعان حرم، تلاش های بسیاری برای شفاف سازی دلایل حضور ایران در سوریه و لزوم هزینه های بالای مادی و معنوی در آن سرزمین انجام گرفته است.
همایش های بزرگ و پرهزینه، یادواره، سخنرانی در رسانه های رسمی مختلف بخشی از این تلاش ها در چند سال گذشته است و سعی بانیان بر این بوده است که در برابر منتقدان و حتی مخالفان، تاثیر بیشتری بر افکار عمومی داشته باشند. با این حال بازتاب آن فعالیت ها در محافل عمومی بسیار پایین بود.
تا اینکه نوبت به سریال طنز نوروزی پایتخت رسید! آنجا که در یکی از قسمت های پایانی تنها به مدت چند دقیقه ماجرا به داعش و شیوه برخوردش با زنان و کودکان اختصاص می یابد؛ همین چند دقیقه از سریال پربیننده پایتخت با کارگردانی خوب سیروس مقدم کافی بود تا موجی از همراهی قلبی مخاطبین با مدافعان حرم راه بیفتد. همراهی ای که در محافل عمومی و فضای مجازی در قالب متن کوتاه و عکس نوشته و کامنت نمود پیدا کرد.

این مسئله براحتی می تواند قدرت زبان هنر را در مفهوم سازی، باورپذیری و ایجاد حس همراهی نشان دهد. چرا که اثربخشی القای مستقیم پیام، مدتهاست کارآمدی خود را از دست داده و تصمیم سازان بزرگ جوامع پیشرفته از دهه ها پیش سرمایه های خود را از سمت سالن های همایش و سخنرانی عمومی به سالن های سینما، تئاتر و… گسیل داشته اند تا عمق افکار و احساسات مخاطب را تحت تاثیر ایده های خود قرار دهند.
اما در جامعه ما نه تنها این ظرفیت هنر از سوی مقامات رده بالا به درستی درک نشده و تاکید بر همان شیوه کم اثرتر و شاید پرهزینه تر سنتی‌است، بلکه حتی نگاه برخی سردمداران فرهنگ و هنر نگاهی متحجرانه و دور از فضای واقعی جامعه است؛ برخورد فراتاسف‌بار و مضحک عوامل صداوسیما با لوگوی باشگاه رُم ایتالیا و شطرنجی کردن سینه های حیوان درون لوگو نمونه بسیار کوچک اما محسوسِ نگاه بسیاری از مسئولین به مقوله هنر، فرهنگ و رسانه است!

به هرحال مثال سکانس سوریه در سریال پایتخت بخوبی تفاوت دو شیوه القای پیام را نشان می دهد. البته نباید از این نکته غافل بود که برای خلق سکانسی با قدرت القاییِ فوق، به ذوق و قریحه بالای بازیگران، محتوایی قوی برای فیلمنامه، مهارتی بالا از سوی کارگردان و از همه مهمتر حوصله ای به درازای “۵ سری پایتخت” از سوی سرمایه گذار طرح نیاز خواهد بود!