گزارش رئیس مرکز بهداشت خوزستان در مورد برنامه چهارم استراتژیک مبارزه با ایدز سازمان ملل
خورنا-احمدرضارستمی: در نشست هماهنگی اجرایی شدن چهارمین برنامه ملی استراتژیک پیشگیری از ایدز شکرالله سلمان زاده رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: در طول تاریخ بشر مرگ و میر ناشی از بیماریهای عفونی به مراتب از تلفات جنگ جهانیها هم بیشتر بوده است بطوریکه آمار کشته شدههای جنگ جهانی اول نزدیک به سه میلیون نفر بوده ولی بیماری عفونی آنفولانزا در همان دوران توانسته بود نزدیک به ۵۰ میلیون نفر را به کام مرگ بفرستد.
وی بزرگترین دشمن بشریت را بیماریهای عفونی یا تبدار معرفی کرد و افزود: با تمام پیشرفتهای علمی و پزشکی که در دنیا به وقوع پیوسته هنوز بیماری سل دو میلیون نفر، بیماری ایدز بین ۲/۵-۲ میلیون نفر و مالاریا هم نزدیک به یک میلیون انسان را از بین میبرد.
سلمان زاده تصریح کرد: زمانی یک بیماری عفونی به یک هشدار جهانی تبدیل میشود که اولا عامل بیماری ناشناخته باشد دوماً از راههای انتقال آن نیز بیاطلاع باشیم سوم عامل بیماری مقاوم باشد و چهارم راه انتقال بیماری هم غیر قابل پیشگیری باشد.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان اظهار کرد: عامل بیماری ایدز یک ویروسی است که ففط در بدن انسان و یک نوع شانپانزه میتواند زنده باشد و این ویروس پس از ورود به بدن گلبولهای سفید را مورد حمله قرار داده و باعث نقص در سیستم ایمنی بدن میشود.
وی افزود: راههای انتقال این بیماری از راههای مختلفی چون تماسهای جنسی محافظت نشده، مادر به جنین و خون و فرآوردهای خونی است که این مورد آخری یعنی راه خونی هم میتواند به عللی چون استفاده از یک سرنگ مشارکتی بین معتادین تزریقی، بیاحتیاطی پزشکان و پرستاران در مواجهه با سوزنهای آلوده به بیماری و یا تزریق فرآوردههای خونی آلوده به یک فرد سالم ایجاد شود.
سلمانزاده ضمن اشاره به بالارفتن سطح آگاهی جامعه در مواجه با افرد مبتلاء به ایدز گفت: امروزه میدانیم که دیگر دست دادن، روبوسی و زندگی کردن در کنار یک فرد ایدزی هیچ خطری را ایجاد نمیکند یعنی با بالارفتن سطح آگاهیها دیگر نیازی به طرد این افراد از جامعه و اخراج دانشآموزان مبتلاء به بیماری ایدز از مدارس نیست.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان با بیان اینکه بیماری ایدز بیشتر در کشورهای فقیر و در حال توسعه فراوانی دارد عنوان کرد: حدود ۳۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در دنیا به این بیماری ایدز مبتلاء هستند که تعداد دو میلیون نفر آن کودک میباشد.
وی تعداد مبتلایان به ایدز را در کشور ۷۳ هزار نفر عنوان کرد و افزود: نیمی از این افراد تاکنون تشخیص داده شدهاند ولی هنوز تعداد زیادی از این افراد به علت ناآگاهی از وضعیت خود منتقل کننده این بیماری به دیگران هستند.
سلمانزاده گفت:خوشبختانه تمرکز ایدز در کشور همچنان در افراد پرخطر یعنی معتادین تزریقی و زنان تنفروش است ولی همانطور که قبلا هم گفته شد اکنون این الگو در حال تغییر از افراد پرخطر به نسل جوان است که این یک زنگ خطر جدی برای جامعه است.
این مقام مسئول با بیان اینکه در حدود ۱۳/۸ درصد معتادین تزریقی استان به ایدز مبتلاء هستند اظهار کرد: افزایش ابتلاء زنان، پایین آمدن سن ابتلاء و تغییر الگوی انتقال بیماری ایدز مانند هشداری است که نشان میدهد که ما داریم به سرعت به سمت گسترش این بیماری حرکت میکنیم.
وی خاطر نشان کرد: در بحث کاهش خطر در معتادین تزریقی در استان با کارهای بسیاری از جمله گسترش مراکز مشاورهای DIC و دادن سرنگ رایگان به این معتادین توانستهایم شیوع بیماری را کاهش دهیم ولی متأسفانه در خصوص انتقال ایدز از طریق روابط ناسالم جنسی هنوز درصد شیوع بالاست و باید کار آموزشی بیشتری مخصوصاً در گروه هدف یعنی جوانان و نوجوانان صورت پذیرد.
سلمانزاده یادآوری کرد: باید به مردم آموزش داده شود که اگر هر نوع رفتار پرخطری را در طول زندگی خود داشتهاند به مراکز مشاورهای که در شهرستانهای مختلف استان با نام “مرکز مشاورهای بیماریهای رفتاری” مراجعه کنند و از کلیه خدمات موجود در این مراکز چه در بحث مشاوره، تشخیص و درمان به صورت رایگان بهرمند شوند؛ البته در مقاطعی از سال اتوبوس ایدز را هم در استان راهاندازی میکنیم که در اتوبوسها نیز همین خدمات را به صورت سیار در استان ارائه میکنیم.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان عنوان کرد: تشخیص بیماری ایدز هر چه زودتر انجام شود بالطبع کار درمان نیز درصد توفیق آن نیز بیشتر میشود. برخی به خاطر ترس و برخی دیگر به دلیل اَنگ اجتماعی آن به موقع مراجعه نمیکنند و با این کار درمان را با مشکل مواجه میکنند. خوشبختانه در حال حاضر با استفاده از داروهای موثری که در اختیار داریم میتوانیم یک زندگی کاملا طبیعی را به بیمار هدیه کنیم البته باید تشخیص به موقع صورت گرفته باشد.
وی اظهار داشت:وقتی که سیستم دفاعی خیلی ضعیف میشد دادن دارو را تجویز میکردیم ولی الان برطبق استراتژی جدید کشوری به محض تشخیص ویروس بیماری در فرد، فورا تحت مداوای دارویی قرار میگیرد.
سلمانزاده با بیان انتقاد از عدم مراجعه افراد برای درمان این بیماری خاطر نشان کرد: بر طبق استراتژی جدید سازمان ملل ما باید تا سال ۲۰۳۰ در پیشگیری، درمان و سرکوبی بار ویروسی ایدز به سطح ۹۰ درصدی برسیم ولی متأسفانه دارای عملکرد ضعیف و حرکت کُندی در این سهشاخه هستیم؛ برای رسیدن به استراتژی مذکور به یک همت عمومی و حمایت سیاسی و اجتماعی گسترده نیاز داریم و البته علوم پزشکی و وزارت بهداشت به تنهایی نمیتوانند در این مسیر گام بردارند. امیدواریم که در استان این برنامه با همت و تلاش حوزه اجتماعی هر چه سریعتر عملیاتی شود و ما بتوانیم در امر کنترل این بیماری از استانهای پیشرو کشور باشیم.
رئیس مرکز بهداشت استان در مورد موانعی که در راه مبارزه با ایدز در کشور وجود دارد گفت: عدم مراجعه یا دیر مراجعه کردن بیماران به مراکز درمانی و نیز عدم آگاهی افراد از بیماری خود و همچنین وجود مناطق پرخطر که ناامنی موجود در آنها مانع دادن خدمات مشاورهای و درمانی به این مناطق میشود و موانع موجود در شناسایی جمعیتهای کلیدی و دادن آموزشهای لازم به آنها از مواردی است که مانع اجرای برنامههای کنترلی در رابطه با این بیماری میشود که لازم همه دستگاهها در برداشتن این موانع با هم همکاری کنند.
وی در مورد جمعیتهای کلیدی موثر در انتشار و شیوع ایدز گفت: این گروههای کلیدی شامل زنان تنفروش، مصرفکنندگان تزریقی مواد و شرکاء جنسی آنها، زندانیان، مردان آسیبپذیر، کودکان خیابانی و افراد بیخانهمان و کارتن خواب است که باید بیشتر به آنها توجه کرد.
سلمان زاده گفت: انتظار داریم که در غالب این برنامه استراتژیک مبارزه با ایدز که توسط سازمان ملل تدوین شده است طوری عمل کنیم که این جمعیتهای کلیدی با تمایل خود برای گرفتن خدمات تشخیصی مراجعه کنند.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان تصریح کرد: مردم اصلیترین رکن کنترل کننده بیماری ایدز در دنیا هستند و افزایش آگاهی مردم در این خصوص خیلی مهم است. ما شعاری داریم که خود مراقبت کلید سلامتی میباشد. یعنی وقتی مردم راههای انتقال بیماری را بشناسند دیگر از این مسیرها اجتناب میکنند.
وی اظهار کرد: برنامه چهارم استراتژیک مبارزه با ایدز سازمان ملل به دلیل اهمیتی که دارد توسط رئیس جمهور امضاء و به سازمانهای مختلف ابلاغ شده است و همانطور که عنوان شد بر طبق این استراتژی ما باید تا سال ۲۰۳۰ میلادی در پیشگیری، درمان و سرکوبی بار ویروسی ایدز در کشور به یک سطح ۹۰ درصدی برسیم. برای عملیاتی شدن این برنامه به یک هماهنگی نیاز داریم و امیدواریم با هماهنگی با هم بتوانیم این برنامه را در استان خوزستان عملیاتی کنیم و وضعیت بیماری را در استان ساماندهی و کنترل کنیم.
سلمان زاده در پایان گفت: البته به منظور نظارت بر عملیاتی شدن این برنامه یک کمیته کشوری هم به ریاست رئیس جمهور با نام SIP تشکیل شده است که ریاست این SIP در استان بر عهده معاون سیاسی و اجتماعی استاندار و دبیر آن هم رئیس مرکز بهداشت خوزستان است.