نقش آیت الله هاشمی رفسنجانی در راه اندازی سینمای بندر ماهشهر/ راه اندازی مجدد سینما دریا، به چه شکل و چه هزینه ای انجام شده؟
خورنا -سینما دریا شاید بزرگترین نوستالژی فرهنگی بندرماهشهر باشد که این روزها دوباره غبار را پس از سالها از روی خود زدوده و باز هم به عرصه فرهنگی شهر برگشته است.
اما تنها سینمای بندرماهشهر حرف های ناگفته جالبی دارد که شنیدن آن پس از سال ها، برای اولین بار میسر شده است.
این گفتگویی یا فریدون قاسمی از پاسداران قدیمی و فرماندهان گردان شهدای ماهشهر در زمان جنگ است که اولین سینما شهرستان بندر ماهشهر (سینما دریا) را راه اندازی کرد.
• ضمن معرفی خودتان، اشاره کوتاهی به سابقه خودتان کنید.
من فریدون قاسمی متولد ۱۳۴۳ هستم و در سال ۵۹ وارد سپاه شدم در آن زمان سن و سال نداشتم ۱۷، ۱۸ سال بیشتر نداشتم و زمانی که ما وارد جنگ شدیم، در آن موقع از از فرماندهان گردان بودیم گردان های ما هم خط شکن بودند گردان شهدای ماهشهر ، آن موقع برادر جهانبخش مختاری فرمانده بود که بعد دوتا گردان شدیم یکی گردان ابولفضل و یکی شهدای ماهشهر که من معاون گردان بودم، بعد فرمانده گردان شدم
• چطور شد از سپاه پاسداران وارد عرصه سینما شدید؟
بعد از ورود به سپاه در سال ۷۰ ما فکر کردیم در مجموعه شهر ما هیچ گونه تفریح یا کار فرهنگی انجام نشده است فقط یک کتابخانه داشتیم که مربوط به اداره ارشاد بود و در سطح شهر یک کتابخانه بیشتر نداشتیم ماهم نظرمان این بود که اینجا را به طور کل به یک مجموعه فرهنگی بکنیم که شامل کتابخانه، سالن آمفی تئاتر، سالن جلسات و سینمایی دایر باشه منتهی موفق به این کار نشدیم چون بودجه واقعا کم بود ما با صفر شروع کردیم.
• ایده اولیه چطور شکل گرفت ؟
من از فرماندهان گردان ماهشهر بودم، آن زمان عملیات خیبر بود و در آن زمان آیت الله هاشمی رفسنجانی مرتب به ماهشهر رفت و آمد داشت و ما باهم در ارتباط بود چون در ارتباط با جزیره مجنون مرتب فرماندهان شهرهای مختلف را دور هم جمع می کرد منتهی بعد از گرفتن جزیره مجنون به من یک پیشنهاد دادند و گفتند در ماهشهر کار فرهنگی نشده من اصلا در این این وادی ها نبودم اصلا از سینما بدم می آمد آن موقع چون به هرحال نشئت گرفته از سینمای زمان شاه بود زیاد هم علاقه به فیلم نداشتم به پیشنهاد ایشان بود که ما این کار را کردیم آن موقع نامه اش هم هنوز دارم نامه ای به ما داد گفت شما استعداد این کار را دارید.
• چطور فهمید این استعداد وجود دارد؟
نمیدانم بر چه اساس گفته بودند گفتم بابا من اصلا اهل سینما نیستم گفت چرا علاقه پیدا میکنی آن موقع نامه نوشتند به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آن موقع آقای خاتمی بود بعد بلافاصله نامه را بردیم تهران دستور دادند به ما زمین دادند که ما زمین را ۷هزار تومان خریدیم و کم کم از صفر شروع کردیم
• هزینه ساخت سینما از کجا تامین شد؟
مبلغی وام گرفتیم ،دوتا خونه داشتیم فروختیم بعد ۴۰،۵۰ میلیون وام گرفتیم شروع به کار کردیم خداروشکر سینما را راه انداختیم منتهی بعد از دو سال فعالیت سینما افت کرد.
• تجهیز سینما در ابتدا به چه شکل صورت گرفت؟
دستگاه ها رو با پول خودم خریدم هیچ جا حمایت نکرد (ازکجا خریدید؟) از تهران از روسیه وارد کردند نو خریدیم که اون موقع ۲ میلیون و پانصد هزار تومان فقط پول دستگاه ها شد تا از سال ۷۳ که یه چند سالی سینما کار کرد.
• چرا کتابخانه، سالن یا بخش های فرهنگی دیگر مجموعه فرهنگی مد نظرتان تکمیل نشد؟
من در آن زمان پول نداشتم، حقوق من آن زمان ۴هزار تومان بود که ما این سینما را راه اندازی کردیم بعد شد ۷ هزار تومان، که در آخر ما خانه هم فروختم و گفتم حداقل سینماش تکمیل شود.
• چرا سینما به فعالیت خودش ادامه نداد؟
ماهواره ها اومدن مردم رو آوردن به فیلم های ترکیه ای بعد موبایل اومد بعد یه مرتبه افت کرد که ما شبی ۱۰ نفر تا ۲۰ نفر بیشتر مشتری نداشتیم، از طرفی رقابت ناسالم سینما شرکت (۲۱۸ دستگاه) باعث شد در انتها مجبور شدیم با توجه به هزینه های زیاد کارگر آب برق تلفن مالیات مجبور شدیم تعطیلش کنیم دیگه ۵ سال این سینما کامل تعطیل بود.
• چرا رقابت ناسالم بود و امکان رقابت وجود نداشت؟
چون فیلم های اینجا به روز نبودند و به این شکل بود، ارشاد نیز بیشتر به آنجا توجه میکردند با توجه به اینکه زیاد پول میدادند مربوط به شرکت نفت بود و هزینه هم برایش مطرح نبود منتهی ما شکایتی کردیم هم وزارت ارشاد و هم سینما شهر حق رو به ما دادند ولی رعایت نمیکردند برای یک فیلم ۵ میلیون میگرفتند ما میموندیم بدون فیلم که با یک میلیون هم موافقت نمیکردند این بود که ما تعطیلش کردیم.
• مگه در گذشته روند تهیه فیلمهای سینما به چه شکل بود؟
قبلا ۲۰ تا ۳۰ کپی میزدند کپی ها فیلم های ۳۵ میلی متری بودند کل سینمای کشور این فیلم میچرخید دیگه توجه ای به ماهشهر نمیکردند که ماهشهر فروش نمی کند جمع فروشش میشد نهایت ۲۰۰ نفر. آنها اول میداند تهران، اصفهان، شیراز و تبریز و… که فروش بالا بود به شکلی که مثلا ۱۰ تا سینما در تهران بود که هم زمان یک فیلم را میذاشتن دیگه وقتی بعد از دوماه میرسید اینجا هیچ فروشی ما نمیکردیم مردم به فرض مثال میگفتن ما این فیلم را اهواز دیدیم بعد از یک ماه آوردنش ماهشهر و به خاطر این میشد که سینما گاهی ۶ نفر ۷ نفر نهایت ۱۰ میومدند.
• با توجه به تجربه ناموفق گذشته، چطور مجددا به فکر راه اندازی مجدد سینما دریا کردید؟
انگیزه داخلی خود من این است که مردم پای ماهواره ها نروند و بحث سود دهی پول نبود واقعا الان هم نیست در حال حاضر دیدیم فیلم ها بهتر شدند و مردم کمتر به ماهواه ها توجه میکنند تصمیم گرفتیم حداقل با توجه ب این فیلم های بیگانه و فیلم های ترکیه ای که بین مردم رایج شده تصمیم گرفتیم حداقل مثلا در روز ۳ یا ۴ ساعت مردم رو از پای ماهواره ها بکشیم بیرون به هرحال خودش یک کار فرهنگی و با ارزش معنوی است.
• آیا در راه اندازی مجدد حمایت و پشتیبانی خاصی هم داشتید؟
برای راه اندازی مجدد سینما چند بار نامه نگاری کردم که اداره ارشاد جواب درستی به ما نمیداد و اصلا کسی با ما همکاری نمیکرد. مسئولین قبلی اداره ارشاد ماهشهری نبودند و دلشون برای فرهنگ شهر نمیسوخت دیگه خانم مصطفایی که آمد اداره ارشاد خیلی کمک کرد البته بیشتر تمایل خودمون بود. خانم مصطفایی خیلی به ما کمک کرد چون خودش علاقه دارد. من خودم کار و زندگی رو تعطیل کردم که هر جور شده سینما رو راه بندازم و البته اکثر کارها را مرتضی( پسرم) انجام داد.
• راه اندازی مجدد سینما دریا، به چه شکل و چه هزینه ای انجام شده؟
در سینما خیلی کارها کردیم مثلا بحث صندلی ها بود که سفارش داده شده، رنگ آمیزی، پرده های سینما، پرده نمایش، موکت پهن کردن قالی پهن کردن و خیلی کارهای جانبی زیاد داشت اما ترمیم سیستم صوتی و نصب دستگاه پخش فول اچ دی جدید ( با غابلیت پخش سه بعدی) شاید از مهم ترین تغییرات بود در کل هزینه راه اندازی مجدد ۱۲۰ میلیون تومان شد.
• در انتها چه توقعی از مسئولین دارید؟
برای گرفتن مجوز ایمنی، آتش نشانی حتی پارکینگ غیرفعال ما را در متراژ ساختمان لحاظ کردند و برای یک نامه تایید از ما هزینه بالایی گرفتند با این حال ما از مسئولین این انتظار را داریم که تنها برای آسفالت پارکینگ تنها سینما شهر ماهشهر، قدمی بردارند و مساعدت کنند.
عکاس : سید حسین موسوی